"Άρπαξε μια σπάτουλα, έβγαλε το μάτι του Ντάμιεν Χερστ, διεύρυνε το άνοιγμα με προσπάθεια - ήταν ένας καμβάς από σφιχτές ίνες λιναριού, πολύ ανθεκτικός. Αρπάζοντας τον κολλώδη καμβά με το ένα χέρι, τον έσκισε με μια κίνηση, αποσταθεροποιώντας το καβαλέτο που σωριάστηκε καταγής."
Ο Μισέλ Ουελμπέκ, ποιητής, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και κινηματογραφιστής, έγινε γνωστός με το μυθιστόρημα "Επέκταση του πεδίου της πάλης" και, ιδίως, με τα "Στοιχειώδη σωματίδια" τη δεκαετία του 1990. "Ο χάρτης και η επικράτεια" είναι το πέμπτο του μυθιστόρημα και απέσπασε τη σημαντικότερη γαλλική διάκριση για τη λογοτεχνία, το βραβείο Γκονκούρ, το 2010.
Κεντρικό πρόσωπο είναι ο μονήρης καλλιτέχνης Ζεντ Μαρτέν. Παρακολουθούμε τις σημαντικές στιγμές της βιογραφίας του, την επαγγελματική του πορεία, τη σχέση του με τις γυναίκες, με τον πατέρα του και με το κύκλωμα της τέχνης. Μια από αυτές τις στιγμές είναι η στροφή του από τη φωτογραφία στη ζωγραφική. Για τον κατάλογο της έκθεσης ζητά από τον συγγραφέα Μισέλ Ουελμπέκ να γράψει ένα κείμενο και έτσι ξεκινά μια σχέση, η οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε φιλία, εάν δεν τη διέκοπτε η άγρια δολοφονία του συγγραφέα.
Μέσα από τη ζωή του Ζεντ, ο σύγχρονος δυτικός κόσμος παρουσιάζεται υπό το πρίσμα του τεχνητού, του κατασκευασμένου, του μαζικού και προτυποποιημένου, το άτομο ορίζεται ως τηλεθεατής, καταναλωτής, πελάτης, τουρίστας, χρήστης του ίντερνετ. Μόνο στο έργο τέχνης αποδίδεται η ιδιότητα του φορέα αλήθειας- το έργο τέχνης μένει ανεπηρέαστο από το γεγονός ότι αποτελεί διαπραγματεύσιμη αξία στην αγορά.
Ο επίλογος του βιβλίου εκτυλίσσεται στο μέλλον: η Ευρώπη δεν έχει πια καθόλου βιομηχανική παραγωγή. Η Γαλλία επιβιώνει, έχοντας μετατραπεί σε ιδανικό προορισμό του αγροτουρισμού, στο γερμανικό Ruhrgebiet η βλάστηση έχει πνίξει όσες βιομηχανικές εγκαταστάσεις δεν μετατράπηκαν σε εκθεσιακούς ή συναυλιακούς χώρους. Ο Ζεντ περνάει τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του σε πλήρη απομόνωση, δημιουργώντας βίντεο που "συμβολίζουν την εξάλειψη του ανθρώπινου είδους" και τον "θρίαμβο της βλάστησης".
Λίνα Σιπητάνου
Ο Μισέλ Ουελμπέκ γεννήθηκε το 1958 στο νησί Ρεϋνιόν, άλλοτε γαλλική αποικία στον Ινδικό Ωκεανό. Μεγάλωσε στη Γαλλία, όπου τον ανέθρεψαν οι παππούδες από την πλευρά του πατέρα του. Ξεκινά σπουδές αγρονόμου-μηχανικού και αρχίζει να γράφει το 1978.
Ποιητής και δοκιμιογράφος καταρχάς, ο Ουελμπέκ πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του το 1985. Το 1991 δημοσιεύει τη βιογραφία τού Χάουαρντ Λάβκραφτ, με υπότιτλο "Ενάντια στον κόσμο, ενάντια στη ζωή".
Εμφανίζεται στο χώρου του μυθιστορήματος το 1994 με την "Επέκταση του πεδίου της πάλης" μυθιστόρημα που προκαλεί αίσθηση και μεταφέρεται στον κινηματογράφο. Το δεύτερο μυθιστόρημά του, "Τα στοιχειώδη σωματίδια", έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 25 γλώσσες και έγινε επίσης κινηματογραφική ταινία. Το βιβλίο αυτό αποσπά δύο γαλλικά βραβεία το 1998 και κάνει παγκοσμίως γνωστό τον συγγραφέα του. Επόμενο πεζογράφημα το "Λανθαρότε", μια νουβέλα που συνοδεύεται από λεύκωμα με φωτογραφίες που τράβηξε ο συγγραφέας, και ακολουθεί το μυθιστόρημα "Πλατφόρμα".
Τον Ιούνιο του 1998 ο υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας του απονέμει το Εθνικό Αριστείο Γραμμάτων.
Το 2002 ο Ουελμπέκ τιμάται επίσης με το International Impac Dublin Literary Award, σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο της Ιρλανδίας.
Πολυσχιδές ταλέντο, ο Μισέλ Ουελμπέκ ασχολείται επίσης με το σινεμά και τη μουσική. Σήμερα ζει στην Ισπανία, όπου αποσύρθηκε για να γράψει τη "Δυνατότητα ενός νησιού" (Βραβείο Interallite 2005), μετά τις δικαστικές περιπέτειες και τη θύελλα των αντιδράσεων που είχε προκαλέσει η, περίφημη έκτοτε, αναφορά του στο Ισλάμ (στην "Πλατφόρμα").
Το 2002 ο Ουελμπέκ τιμάται επίσης με το International Impac Dublin Literary Award, σημαντικό λογοτεχνικό βραβείο της Ιρλανδίας, και το 2010 το πέμπτο του μυθιστόρημα, "Ο χάρτης και η επικράτεια", αποσπά τη σημαντικότερη γαλλική διάκριση για τη λογοτεχνία, το Βραβείο Γκονκούρ. Όλα τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις της Εστίας.
(Φωτογραφία: Pierre Ferbos/Reuters)
