Η αναλυτική εξέταση της δράσης της ρουμανικής προπαγάνδας στην περιοχή και της εμπλοκής της στα τοπικά γεγονότα του Μακεδονικού Αγώνα έρχεται να εκθέσει τα αίτια και τις επιπτώσεις. Ξεκινώντας από τη μητροπολιτική Αβδέλλα, έκανε τα πρώτα αβέβαια βήματά της ανάμεσα στους Βεργιάνους Βλάχους εκμεταλλευόμενη τις συγγενικές σχέσεις, που σε εκείνες τις εποχές έπαιζαν έναν ιδιαίτερο καθοριστικό ρόλο στους παραδοσιακούς δεσμούς ανάμεσα στις φάρες και τα τσελιγκάτα. Εισχώρησε στο κοινωνικό σύστημα του τσελιγκάτου και προσπάθησε να προσεταιριστεί ορισμένους μεγαλοτσελιγκάδες, για να μπορέσει να επιβάλει τις απόψεις της στους πιστικούς και τους μικρούς σμίκτες. Μπόρεσε να κερδίσει έδαφος εκμεταλλευόμενη τοπικές έριδες, κοινωνικές ή οικονομικές συγκρούσεις, ακόμη και ενδοοικογενειακές διαφορές. Ενίσχυσε και ενισχύθηκε από ανθρώπους που θέλησαν να προστατεύσουν ή να επεκτείνουν τα συμφέροντά τους. Συχνά οι οπαδοί της ήταν άνθρωποι που είχαν ταλέντο στην πολιτική και που οι προσωπικές τους φιλοδοξίες βρήκαν διέξοδο και προοπτική στους στόχους της προπαγάνδας. [...]
