Τα δοκίμια που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο εστιάζουν στην πολυσήμαντη σχέση του εβραϊκού ζητήματος, αλλά και των ίδιων των Εβραίων, με τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και την Επανάσταση του 1821. Κατόπιν μιας μακράς αρχειακής έρευνας που ξεκίνησε από την Ελλάδα και συνεχίστηκε στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Ισραήλ, αλλά και την Αμερική, αξιοποιήσαμε άγνωστα τεκμήρια, τα οποία δημοσιεύουμε εδώ και χάρη στα οποία αποκαλύπτονται σημαντικές πτυχές της εποχής που περιέπεσαν σε λήθη. Πρόκειται για το πρώτο ερευνητικό βήμα στην προσπάθεια επανεξέτασης του ρόλου, της δράσης και της δυναμικής του εβραϊκού πληθυσμού σε μια περίοδο ριζικών μεταβολών, η οποία εκτείνεται από τους προεπαναστατικούς χρόνους και την Επανάσταση μέχρι κάποιες δεκαετίες μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Μέσα από κεντρικές και έκκεντρες αφηγήσεις συζητούμε τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της διαδικασίας συγκρότησης της ελληνικής ταυτότητας, αποτυπώνουμε τη συμβολή των Εβραίων στην Επανάσταση του 1821, αναδεικνύουμε τους οραματισμούς της εποχής, αλλά και καταδεικνύουμε τις διαψεύσεις που ακολούθησαν. Υπό την προοπτική αυτή, η εν λόγω θεματική υπερβαίνει το ιστορικό πλαίσιο εντός του οποίου περιορίζεται, αποκαλύπτοντας την απρόσμενη επικαιρότητά της.
Η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1958. Σπούδασε φιλοσοφία, καταρχήν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και τα μεταπτυχιακά της στην Σορβόννη (Universite de Paris IV), όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ το 1987. Επίκουρη Καθηγήτρια Πολιτικής Φιλοσοφίας στον Τομέα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παλαιότερα δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Βιβλία : "Les fondements metaphysiques de la politique de Platon" (Ίδρυμα Σοφίας Σαριπόλου, 1992), "O πολιτικός κατά τον Γεώργιο Γεμιστό-Πλήθωνα" (1992), "Ο απόβλητος και ο θεοπρόβλητος. Πολιτική ανάγνωση της Ακολουθίας του σπανού" (1999), "Η πολιτική στη χώρα του Τιμαίου" (2000, ως επίμετρο στην ελληνική έκδοση του δοκιμίου "Χώρα" του Jacques Derrida). Επίσης μετέφρασε και το βιβλίο της Hannah Arendt "Περί βίας" (2000). Έλαβε μέρος σε συνέδρια της ειδικότητάς της, εδώ και στο εξωτερικό, ενώ δημοσίευσε και πολλά άρθρα πολιτικής φιλοσοφίας στην Ελλάδα και την Γαλλία.
