Οι άνθρωποι είναι άραγε κοινωνικά όντα, σαν τις μέλισσες (όπως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης), ή συμπεριφέρονται ο ένας προς τον άλλο όπως οι λύκοι (όπως δέχεται ο Χομπς); Προηγείται λογικά η κοινωνία, η οργανωμένη κοινότητα, και έπονται οι νόμοι που διαφυλάσσουν την ειρήνη, ή προϋποτίθεται ο νόμος, το κοινωνικό συμβόλαιο, αφού πριν την καθιέρωσή του συναντώνται μόνο διαμάχες και συγκρούσεις; Αυτό το ερώτημα κρύβεται πίσω από τον τίτλο και διαπερνά τις σελίδες του βιβλίου.
Αλήθεια, πόσο ενδιαφέρονται οι σημερινοί ενεργοί πολίτες για την Αθηναϊκή δημοκρατία; Κάποιοι απορρίπτουν αλαζονικά τις βασικές αρχές της, θεωρώντας ότι αυτές αφορούν μόνο τους ιστοριοδίφες. Άλλοι εμπνέονται από τις αρχές αυτές και παράγουν αμέτρητες μελέτες, δοκίμια, θεατρικά έργα, π.χ. για την Αντιγόνη και την πολιτική εξουσία, ή για τον Οιδίποδα και την ενοχή, ή για την ποινή και την επιείκεια. Ο συγγραφέας παρακολουθεί την ιστορική διαδρομή του Ελληνικού δικαίου με τις δημοκρατικές του βάσεις, και δίνει τις δικές του απαντήσεις: Όχι, η επιείκεια δεν παρακάμπτει το δίκαιο αλλά το βελτιώνει. Όχι, η συνάντηση της ακροδεξιάς με τους Λακεδαιμόνιους δεν είναι τυχαία. Ναι, τα ευρήματα είναι πολλά και, περιέργως, επίκαιρα.
Ο Νίκος Παρασκευόπουλος διδάσκει ποινικό δίκαιο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από το 1980. Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής του ΑΠΘ και είναι κοσμήτορας της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Έντονη είναι η παρουσία του στη νομική πράξη, καθώς συμμετείχε σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, ανέπτυξε δραστηριότητα μεσολαβητή σε εξεγέρσεις κρατουμένων (1990,1996) και είχε την ευθύνη προγραμμάτων επανένταξης αποφυλακισμένων (1988-1997). Πολλές από τις θέσεις που υποστήριξε υιοθετήθηκαν από την ποινική νομοθεσία (μεταρρύθμιση εγκλημάτων κατά της κρατικής ελευθερίας και αποποινικοποίηση μοιχείας, εισαγωγή περιπτώσεων δικαστικής άφεσης της ποινής, νέα νομοθεσία για τον εγκλεισμό ψυχασθενών σε ψυχιατρεία, κατάργηση θανατικής ποινής και ειδικού νόμου κατά της τρομοκρατίας, αποποινικοποίηση περιύβρισης αρχής, μείωση ποινών και εξαρτημένους μικροδιακινητές). Κατά την περίοδο 1993-1995 υπήρξε σύμβουλος για θέματα ποινικού και σωφρονιστικού δικαίου του τότε Υπουργού Δικαιοσύνης Γ. Κουβελάκη. Έχει λάβει μέρος ως εκπρόσωπος της χώρας σε συνέδρια ή επιτροπές διεθνών οργανισμών καθώς και στο Δ.Σ. (ως πρόεδρος) του Κ.Ε.Θ.Ε.Α.
