Οι Χάζαροι, ένας τούρκικος λαός, αυτονομούνται και αναπτύσσονται μετά το 650 μ.Χ. στα βόρεια και ανατολικά του Καυκάσου, μεταξύ της Κασπίας θάλασσας, της οροσειράς των Ουραλίων και του ποταμού Δον. Στα επόμενα εκατόν πενήντα έτη κατόρθωσαν να γίνουν η κυρίαρχη δύναμη βορείως του Ευξείνου Πόντου, φθάνοντας μέχρι το Κίεβο και υποτάσσοντας πολλούς μικρότερους νομαδικούς λαούς. Η αυτοκρατορία τους επί εκατό και πλέον έτη αντιστάθηκε στις σφοδρές επιδρομές των Αράβων από το νότιο Καύκασο.
Οι σχέσεις που ανέπτυξαν οι Χάζαροι με το Βυζάντιο πέρασαν από διάφορες φάσεις: ειρηνικής συνύπαρξης, συμμαχιών και συνεργασίας, αλλά και ανταγωνισμού, αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων. Η πτώση τους το 965 από τους Ρως του Κιέβου είχε μεσοπρόθεσμα δυσμενέστατες συνέπειες για τους Βυζαντινούς στα ανατολικά τους σύνορα. [...]
Ο Απόστολος Φ. Κραλίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1967. Σπούδασε Θεολογία και ειδικεύτηκε στη Θρησκειολογία και την Ιστορία των Θρησκειών. Κυρίως επικεντρώνει τις σπουδές του στην ιστορική παρουσία θρησκειών στις περιοχές της Αν. Μεσογείου, Παλαιστίνης, Μεσοποταμίας, Μικράς Ασίας και του Ευξείνου Πόντου. Την περίοδο 1990-1999 εργάστηκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ. Είναι διπλωματούχος (1993) και διδάκτωρ Θεολογίας (2001) και υπηρετεί ως ΕΕΔΙΠ ΙΙ στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ.
