Τα Χειρόγραφα 1844, αν και ημιτελές έργο, εξακολουθούν να είναι η αληθινή εικόνα της πραγματικότητας γύρω μας - ιδιαιτέρως σήμερα: "όσο περισσότερο παράγουν οι εργάτες, τόσο λιγότερα έχουν να καταναλώσουν, όσες περισσότερες αξίες δημιουργούν τόσο λιγότερη αξία αποκτούν, τόσο πιο ασήμαντοι γίνονται".
Η εργασία, η μοναδική ιδιότητα του ανθρώπου να αλληλεπιδρά με την υπόλοιπη φύση, δημιουργεί καθημερινά τεράστιο πλούτο. Όμως, τη βιώνουμε ως κάτι εξωτερικό, ξένο και μισητό: ο καπιταλισμός μετατρέπει αυτόν τον πλούτο σε εξουσιαστικό τέρας. Ο Μαρξ περιγράφει αυτή την κατάσταση ως αλλοτρίωση.
Ο καπιταλισμός, σύστημα που ο Μαρξ προβλέπει ότι θα γίνει παγκόσμιο, αποδείχθηκε ότι ούτε στην άνθηση ούτε στην κρίση του δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει ακόμα και τις στοιχειώδεις -πολλές φορές- ανάγκες της συντριπτικής πλειονότητας του πλανήτη. Αντιθέτως, αποτελεί μια μόνιμη απειλή για αυτές.
Όπως προτείνει ο Μαρξ, η χειραφέτηση της ανθρωπότητας από την υποδούλωση της ατομικής ιδιοκτησίας περνά μέσα από τη χειραφέτηση της εργατικής τάξης. Ο επαναστατικός ρόλος της εργατικής τάξης είναι "κλειδωμένος" από τη θέση της στην παραγωγή του πλούτου.
Ο Χάινριχ Κάρλ Μάρξ (Τρίρ 1818 - Λονδίνο 1883) θεωρείται ο ιδρυτής της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας. Σπούδασε στη Βόννη και έπειτα στο Βερολίνο, όπου ήρθε σε επαφή με τους κύκλους του "Γερμανικού ριζοσπαστισμού". Το 1844 γνώρισε τον Έγγελς, με τον οποίο συνδέθηκε με βαθιά φιλία. Το 1848, με την έκδοση του "Μανιφέστου του κομμουνιστικού κόμματος", καθιερώνεται σαν ένας απ' τους σημαντικότερους θεωρητικούς της επανάστασης. Χάρις στο επιστημονικό του κύρος μπόρεσε να συνενώσει τις γραμμές του Ευρωπαϊκού Εργατικού Κινήματος. Η σκέψη του Μάρξ πηγάζει απ' την κλασική γερμανική φιλοσοφία, το γαλλικό σοσιαλισμό και την αγγλική πολιτική οικονομία.
