Συστατικό μέρος του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, που την ώθηση στην ανάπτυξή του έδωσε η Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία, το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα διαμορφώνει τη δική του φυσιογνωμία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και πορεύεται με μια δική του, εσωτερική, λαογενή δυναμική αυτοτέλειας. Μέλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το ΚΚΕ ακολουθεί με συνέπεια τη γενική πολιτική της γραμμή, η οποία κατά την εφαρμογή της φιλτράρεται στον ηθμό της συγκεκριμένης πραγματικότητας της χώρας, προσλαμβάνοντας στοιχεία από αυτήν. Συγκροτεί το "ελληνικό τμήμα" της Κ.Δ., χωρίς να είναι απλή απόφυσή της. Η εικόνα του "υπάκοου κόμματος", που επιδίωξαν να δημιουργήσουν οι αντίπαλοί του, εκμεταλλευόμενοι συγκυρίες και ευκαιρίες για τις οποίες και το ίδιο ευθυνόταν εν μέρει, αποτελεί μια απλουστευτική, ανακριβή γενίκευση. Οι σχέσεις του ΚΚΕ με την Κ.Δ. είναι στενές, αλλά χαρακτηρίζονται κατά περιόδους από λανθάνουσα διαλεκτική ένταση. Βαδίζουν στον ίδιο δρόμο, συχνά όμως σε διαφορετικές λωρίδες, με τρόπο που αφήνει να εννοηθεί η ύπαρξη δύο ομόλογων αλλά όχι ταυτόσημων γραμμών.
