Τα όνειρα και τα οράματα ως διηγηματικές μονάδες που διανθίζουν έργα κάθε λογοτεχνικού είδους, έχουν ιδιαίτερη σημασία, επειδή μπορούν να συνδέουν τον κόσμο του ύπνου και των συμβόλων με αυτόν της εγρήγορσης και της πραγματικότητας. Η ύστερη αρχαιότητα κυρίως κληροδότησε ποικίλα θεωρητικά δοκίμια και εγχειρίδια πρακτικής όσον αφορά τις ονειρολογικές θεωρίες και την ονειροκριτική, τα οποία αρκετοί βυζαντινοί συγγραφείς σχολίασαν και προσάρμοσαν στις αντιλήψεις της εκάστοτε περιόδου. Δεδομένου μάλιστα ότι οι ονειρικές και οραματικές αφηγήσεις, καθώς επίσης και οι αφηγήσεις προφητειών και θεοσημιών, μπορούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ακόμα και σε ιστορικά έργα της βυζαντινής περιόδου, κύριος στόχος της παρούσας μελέτης είναι η συστηματική παρουσίαση και ανάλυση όλων των σχετικών αναφορών στα ιστορικά έργα της ύστερης βυζαντινής εποχής, ώστε να διερευνηθεί αποτελεσματικότερα το κατά πόσο κατά την τελευταία περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας οι ονειρικές και κάθε είδους προφητικές καταγραφές διατήρησαν ή όχι αμετάβλητο το προγενέστερο ονειρολογικό υπόβαθρο και συνέχισαν να ανταποκρίνονται στον φιλοσοφικό και επιστημονικό στοχασμό της εποχής της σύνταξής τους.
Ο Ηλίας Ταξίδης είναι Λέκτορας της Μεσαιωνικής Ελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκε το 1975 στη Δράμα. Το 1997 αποφοίτησε από το Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ, όπου και πραγματοποίησε στη συνέχεια τις μεταπτυχιακές του σπουδές (μεταπτυχιακό δίπλωμα και διδακτορική διατριβή) στον τομέα της Μεσαιωνικής Ελληνικής Φιλολογίας. Τα ερευνητικά και διδακτικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη λόγια βυζαντινή γραμματεία της ύστερης βυζαντινής περιόδου, με έμφαση στην επιστολογραφία, την ιστοριογραφία και την επιγραμματική ποίηση.
