Ορεινή Στερεά Ελλάδα

Εθνογραφικό ημερολόγιο (1984-1991)
Συγγραφέας : Αλεξάκης, Ελευθέριος Π.
Εκδότης : Δωδώνη Εκδοτική ΕΠΕ
Έτος έκδοσης : 2010
ISBN : 978-960-385-602-3
Σελίδες : 565
Σχήμα : 25x17
Κατηγορίες : Λαογραφία, Ελληνική Εθνολογία - Ελλάς

31.95 € 25.56 €




Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της μεγάλης περιοχής ή περιφέρειας; Η οικονομία μέχρι πρόσφατα ήταν κτηνοτροφική και γεωργική. Ιδιαίτερα η κτηνοτροφία είχε μεγάλη ανάπτυξη και ήταν ως επί το πλείστον κοπαδιάρικη. Σημειώνω ότι σε όλο το χώρο υπήρχαν και Σαρακατσάνοι (Βοιωτία, Ευρυτανία, Αιτωλοακαρνανία κ.ά.). Εξάλλου, το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής είναι απόλυτα ελληνόφωνο, αν και τα στοιχεία (τοπωνύμια, επώνυμα κλπ.) υποδηλώνουν παλαιότερη εγκατάσταση Βλαχόφωνων και αλβανόφωνων πληθυσμών. Η Βλαχοφωνία και η Αλβανοφωνία πάντως διατηρούνται μέχρι σήμερα στα δύο άκρα της περιφέρειας, στη Βοιωτία, όπου οι κάτοικοι είναι σε μεγάλο ποσοστό δίγλωσσοι, μιλώντας και τα βλάχικα (ή καραγκούνικα). Σ' αυτές τις δύο περιοχές έχει ενδιαφέρον η παρατήρηση του τρόπου που υποδέχθηκαν μετά το 1989 τους Αλβανούς λαθρομετανάστες, περιθάλποντάς τους, βαφτίζοντάς τους και δίνοντάς τους εργασία στην αρβανιτόφωνη περιοχή, και αδιαφορώντας γι' αυτούς στα βλαχόφωνα χωριά της Ακαρνανίας. Στην τελευταία περιοχή όμως δέχονταν ευχαρίστως τους Βλάχους της Αλβανίας. Η επιτόπια έρευνα, φέρνοντας στο φως και άλλα στοιχεία παλαιότερης πολιτικής οργάνωσης επί Τουρκοκρατίας, δείχνει ότι οι έδρες των οπλαρχηγών (καπετάνιων) ή αρχηγών περιοχών βρίσκονταν στον ορεινό χώρο όπου η πρόσβαση των Τούρκων ήταν δύσκολη, δηλ. στα χωριά: Πλάτανος, Κλεπά, Αράχοβα (Ναυπακτίας), Αρτοτίνα, Άνω Χώρα. Πρόκειται για τους οπλαρχηγούς: Ροντήρη, Σαφάκα, Σισμάνη, Σκαλτσά, Κανααβό. Επισημαίνεται επίσης η εξέλιξη των οικογενειών τους σε σύγχρονα πολιτικά τζάκια (πολιτευτές, βουλευτές κλπ.) μετά την απελευθέρωση. Άλλη παρατήρηση: ότι η μετανάστευση και η ερήμωση που είχαν αρχίσει πριν από πολλές δεκαετίες συνεχίζεται. Πολλοί κάτοικοι εγκαθίστανται μόνιμα στα κοντινότερα αστικά κέντρα: Αγρίνιο, Μεσολόγγι, Πάτρα, Λαμία, αλλά και την Αθήνα, διατηρώντας πάντως τις επαφές τους με τα χωριά. Γι' αυτό το λόγο η εθνογραφική έρευνα μπόρεσε και επεσήμανε με μεγάλη δυσκολία τις παρωχημένες δομές και μόνο στο βαθμό που υπήρχε ιστορική ανάμνηση. Σε ελάχιστες περιπτώσεις υπήρχαν αυτούσιες, π.χ. κάποιες περιπτώσεις πολυπυρηνικών οικογενειών.

Ο Λευτέρης Αλεξάκης κατάγεται από τη Λακωνία. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία με υποτροφία του ΙΚΥ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1962-1967) και Εθνολογία και Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Universite Libre de Bruxelles (1968-1970). Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα με άριστα από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων το 1980. Από το 1974 είναι μόνιμος ερευνητής και από τον Ιούνιο του 1996 διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ασχολείται κυρίως με το ελληνικό σύστημα συγγένειας και την Εθνολογία και Εθνοϊστορία των Βαλκανικών λαών. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες και έχει γράψει τα σενάρια δύο εθνογραφικών ντοκυμαντέρ, που προβλήθηκαν από την ΕΡΤ. Είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών και διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας από το 1992 έως το 1996 και από το 1998 έως το 2000. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (1996-1997). Επίσης έχει διδάξει με ανάθεση από τον τομέα "Εισαγωγή στην Κοινωνική Ανθρωπολογία" στους μεταπτυχιακούς φοιτητές της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1999-2000).






e-mail Facebook Twitter