Μετά την 11η Σεπιεμβρίου 2001 και την κήρυξη του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, οι προσπάθειες προσέγγισης του μουσουλμανικού κόσμου στην σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα οδήγησαν αρκετούς μουσουλμάνους σε νέα θεωρητικά μονοπάτια ανίχνευσης της ταυτότητάς τους. Τα κύρια ερωτηματικά ήταν και συνεχίζουν να είναι η συμβατότητα του Ισλάμ με την δυτική δημοκρατία, η απενοχοποίηση της οικονομίας της αγοράς, το εφικτό της εφαρμογής της Σαρία, η θέση της γυναίκας στην ισλαμική κοινωνία, η έννοια του τζιχάντ. Στο πλαίσιο αυτό, είναι ξεχωριστή η θέση του Φετχουλλάχ Γκιουλέν. Ρήτορας, θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης, μυστικιστής σοφός, παιδαγωγός και εμπνευστής μιας κοινότητας εκατομμυρίων πιστών με τεράστια οικονομική και κοινωνική ισχύ, έχει καταφέρει να δημιουργήσει και να παρουσιάσει στη Δύση την εικόνα ενός Ισλάμ φιλικού προς τις φιλελεύθερες οικονομικές και πολιτικές αξίες, ανοιχτού στις προκλήσεις της σύγχρονης επιστήμης και στο διάλογο με τις άλλες θρησκείες. Ο λόγος του, ασαφής και ελκυστικός, στηριζόμενος στην προσωπική γοητεία που ασκεί η χαρισματική του προσωπικότητα, απέχει τόσο από τις ακρότητες του σαλαφιστικού Ισλάμ όσο και από την νομική ακρίβεια αλλά και το σχολαστικισμό του ορθόδοξου Ισλάμ. Ο ίδιος υποστηρίζει την ιδιαιτερότητα του τουρκικού Ισλάμ, έτσι όπως αυτό διαμορφώθηκε στο πέρασμα των αιώνων, μια ιδιαιτερότητα που σε κάθε περίπτωση έχει έντονα εθνικιστικά χαρακτηριστικά.
Ο Σωτήρης Σ. Λίβας είναι διδάκτωρ Γεωπολιτικής του Ιονίου Πανεπιστημίου και διδάσκει στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας.
