Αναζητώντας κανείς τις ιστορικές ρίζες της ηθικής χορτοφαγίας ανακαλύπτει ένα λαμπρό κείμενο της ελληνικής γραμματείας, το κείμενο που κρατάτε στα χέρια σας. Ο συγγραφέας του μαθήτευσε δίπλα σε μεγάλες πνευματικές προσωπικότητες, τον φιλόσοφο Πλωτίνο, ιδρυτή του νεοπλατωνισμού, και τον λόγιο και κριτικό Λογγίνο. Το έργο του επηρέασε, αλλά και προκάλεσε θόρυβο. Η Εἰσαγωγή του, ένα εισαγωγικό κείμενο στις Κατηγορίες του Αριστοτέλη, μελετήθηκε πολύ τους μετέπειτα αιώνες. Το βιβλίο του Κατὰ Χριστιανῶν απαγορεύτηκε με αυτοκρατορικό διάταγμα το 448. Με το Περὶ Ἀποχῆς Ἐμψύχων, ο Πορφύριος μας έδωσε ένα μαχητικό, σχεδόν πολεμικό, έργο. Όπως με το βιβλίο του Κατὰ Χριστιανῶν πολέμησε την τότε νέα θρησκεία που απειλούσε τις εθνικές παραδόσεις, έτσι και με το Περὶ Ἀποχῆς Ἐμψύχων γράφει ένα κείμενο που έχει στόχο να χτυπήσει τα
επιχειρήματα όσων τρώνε και θυσιάζουν ζώα, γενικά όσων σκοτώνουν ζώα, και να στηρίξει τη θέση της χορτοφαγίας. Ταυτόχρονα, σ’ αυτό το βιβλίο δίνεται ένας πλούτος πληροφοριών για την παράδοση του σεβασμού των ζώων στην αρχαιότητα. Αυτό από μόνο του καθιστά το συγκεκριμένο έργο ανεκτίμητο. Ο λόγος του είναι κρυστάλλινος, καθαρός, και όχι σκοτεινός φιλοσοφικός. Μπορούμε να φανταστούμε μέσα από το κείμενό του τις επιθέσεις των ανθρώπων εναντίον της χορτοφαγίας, αφού ο Πορφύριος απαντά σε μια σειρά επιχειρημάτων. Μεγάλη εντύπωση προκαλεί ότι παρόμοιες επιθέσεις δέχονται σήμερα όσοι και όσες υπερασπίζονται την ηθική χορτοφαγία και τον βιγκανισμό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τούτο το κείμενο δεν είναι απλώς ένα ιστορικό φιλοσοφικό κείμενο, αλλά, σε μεγάλο μέρος του, ένα ζωντανό σώμα ιδεών. Το βιβλίο αυτό είναι, μεταξύ άλλων, ένας ύμνος στην πυθαγόρεια παράδοση, στην απαγκίστρωση του φιλοσόφου από τον ηδονισμό και τις υλικές απολαύσεις, και στη συμφιλίωση της εθνικής θρησκείας με τη χορτοφαγία.
Ονομάστηκε έτσι (το αρχικό του όνομα ήταν Μάλχος) ίσως επειδή η γενέθλια πόλη του ήταν κέντρο παραγωγής του χρώματος βαφής της βασιλικής πορφύρας. Γεννημένος το 232, ο Πορφύριος ήταν δεκαοχτώ χρονών όταν ξέσπασε ο διωγμός επί αυτοκράτορα Δέκιου. Δώδεκα χρόνια αργότερα, η αντιπάθειά του προς το χριστιανισμό είχε πλέον εδραιωθεί. Ο Πορφύριος είχε ακούσει τον Ωριγένη να διδάσκει, είχε μελετήσει τις εβραϊκές γραφές, ιδιαίτερα τους προφήτες και τα χριστιανικά ευαγγέλια, και θεωρούσε πως τους έλειπε η φιλολογική ποιότητα και η φιλοσοφική εμβρίθεια. Γύρω στο 262, εντάχθηκε σε μια σχολή της Ρώμης την οποία διηύθυνε ο διάσημος νεοπλατωνικός δάσκαλος Πλωτίνος. Παρέμεινε εκεί μέχρι το 270 περίπου. Και στη Σικελία, όπου βρέθηκε μετά το θάνατο του Πλωτίνου, και στη Ρώμη όπου αργότερα επέστρεψε, ο Πορφύριος εκδήλωνε μια έντονη αντιπάθεια για τη λαϊκή θρησκεία και θεωρούσε το χριστιανισμό ως την πλέον ολέθρια μορφή της νόσου που είχε προσβάλει την αυτοκρατορία. Σε μια επιστολή του (Πορφυρίου προς Ανέβω επιστολή), υπογράμμιζε τα μειονεκτήματα των θρησκειών. Στη συνέχεια επιτέθηκε στη χριστιανική διδασκαλία γράφοντας ένα δεκαπεντάτομο έργο, που αργότερα έγινε γνωστό ως το Κατά Χριστιανών. Μέχρι την εποχή του διαγγέλματος του Γαλέριου (311), το έργο ήταν πολύ δημοφιλές· και από την πρώτη στιγμή μπήκε στο στόχαστρο της αυτοκρατορικής πλέον εκκλησίας, η οποία το 448 καταδίκασε στην πυρά όλα τα υπάρχοντα αντίγραφα.
