Ο ιστοριοδίφης Παναγιώτης Χιώτης (1814-1896), δάσκαλος και διευθυντής της Δημοσίας Βιβλιοθήκης της Ζακύνθου, πραγματεύεται εδώ την εξέλιξη της νεοελληνικής γλώσσας και των ποικίλων διαλέκτων της. Ο σκοπός του ήταν διττός: να τεκμηριώσει την άμεση καταγωγή της νεοελληνικής από την αρχαία και δη την ομηρική γλώσσα, και δεύτερον να αποδείξει ότι το γλωσσικό ιδίωμα των Επτανησίων ήταν αμιγώς ελληνικό. Ανασκευάζει έτσι τα επιχειρήματα, ότι οι Επτανήσιοι είναι "βαρβαρόφωνοι ή φραγγόφωνοι και αφιλόκαλλοι", και συμπεραίνει ότι "η δημοτική γλώσσα του Επτανησίου επιφέρεται τας αυτάς μορφάς, και τους κοινούς παντί ιδιώματι τύπους άλλου Ελληνικού λαού". Εκτός από επιστημονικό πόνημα, το δημοσίευμα του Χιώτη αποτελεί έντυπο όχημα του πολιτικού κινήματος της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα.
Ο Παναγιώτης Χιώτης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 6 Αυγούστου 1814. Έζησε και εργάστηκε, ως δάσκαλος, στην αγαπημένη του πατρίδα στην οποία προσέφερε πάρα πολλά μέσα από το έργο του. Διετέλεσε επόπτης της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Ζακύνθου και μάλιστα συνέταξε (1883) τον κανονισμό λειτουργίας της. Διακρινόταν για το ερευνητικό του πάθος και για την εργατικότητά του. Το έργο του ακόμη και σήμερα, αποτελεί θησαυρό για τους ερευνητές της ιστορίας των Ιονίων Νήσων. Το 1849 κυκλοφόρησε ο πρώτος τόμος του έργου του "Ιστορικά απομνημονεύματα της Νήσου Ζακύνθου" και το 1858 εκδόθηκε ο δεύτερος τόμος. Ο Χιώτης συνέχισε το έργο του με τον τρίτο τόμο που είχε τον τίτλο "Ιστορικά Απομνημονεύματα" (1863) και στη συνέχεια εξέδωσε ακόμη τρεις τόμους (Δ΄, 1864 - Ε΄, 1877 - ΣΤ΄, 1888).
Στο έργο του, από τον τρίτο τόμο και μετά, ασχολήθηκε κύρια με την Ιστορία της Επτανήσου. Τιμήθηκε για την προσφορά του, τόσο από το Ιόνιο, όσο και από το Ελληνικό κράτος.
Ο Παναγιώτης Χιώτης πέθανε στις 2 Ιανουαρίου 1896.
