Ο Robert Louis Stevenson δοκιμιογράφος και θεωρητικός της λογοτεχνίας; Μα δεν ήταν μονάχα συγγραφέας περιπετειωδών μυθιστορημάτων και ιστοριών για παιδιά; Ο ίδιος δεν έτρεφε αυταπάτες: "Γνωρίζω καλά πως ο εργοδότης μου, το ευρύ κοινό, αντιμετωπίζει με αδιαφορία οτιδήποτε άλλο έχω γράψει" - κι ας είχε δημοσιεύσει πάνω από 150 άρθρα και δοκίμια, κι ας είχε μακροχρόνια αλληλογραφία με τον Henry James πάνω σε θεωρητικά ζητήματα της τέχνης τους. Όπως ακριβώς προέβλεψε, οι συναρπαστικές ιστορίες του επισκίασαν για έναν αιώνα τους στοχασμούς τους, που μόνο πρόσφατα άρχισαν να ανακτούν τη θέση που τους αξίζει.
Κάποιοι βέβαια -και όχι τυχαίοι- γνώριζαν καλά την αξία τους. Όπως ο Williams James που θεωρούσε ότι στις καλύτερες σελίδες των "Φανοφόρων" βρίσκεται "ό,τι πιο όμορφο και βαθύ έχει γραφτεί ποτέ" ή ο Nabokov που επέμενε ότι στον Stevenson οφείλονται μερικές από τις πιο ευφυείς παρατηρήσεις για τη λογοτεχνία. Ή ακόμη ο Borges, που λάτρευε το "Περί ονείρων" - το κείμενο το οποίο ο Stevenson, με αφοπλιστική ειλικρίνεια, ομολογεί ότι "ολόκληρη η λογοτεχνική μου παραγωγή δεν είναι παρά το έργο κάποιου ξωτικού, κάποιου αγαθοποιού πνεύματος, κάποιου αόρατου συνεργάτη, τον οποίο κρατάω κλειδωμένο σε κάποια μυστική σοφίτα, ενώ εγώ εισπράττω όλη τη δόξα".
Μέσα από τα δώδεκα δοκίμια του παρόντος τόμου, ο Έλληνας αναγνώστης έχει για πρώτη φορά την ευκαιρία να γνωρίσει έναν "διαφορετικό Stevenson -κι όμως τόσο ίδιο με τον καλό σύντροφο των παιδικών μας χρόνων- και να παρακολουθήσει έναν μεγάλο λογοτέχνη να ανοίγει το μυστικό συγγραφικό εργαστήρι του ή μάλλον να μας κλείνει το μάτι ξεκλειδώνοντας τους θησαυρούς του σεντουκιού του...
Ο Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον (Robert Louis Stevenson) γεννήθηκε στο Εδιμβούργο στις 13 Νοεμβρίου του 1850. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια αυστηρών αρχών και σπούδασε μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Αργότερα τελείωσε και τη Νομική Σχολή, αλλά σύντομα τον κέρδισε η λογοτεχνία- απαρνήθηκε τον καλβινισμό της αστικής του οικογένειας και ακολούθησε τη ζωή των μποέμ. Έγραψε μυθιστορήματα, ποιήματα, δοκίμια, επιστολές ταξιδιωτικά και παιδικά βιβλία. Σ' όλη του τη ζωή ταξίδευε -συχνά για λόγους υγείας- για να καταλήξει τελικά στους Τροπικούς, στη Σάμοα, όπου συνέχισε το συγγραφικό του έργο. Οι ιθαγενείς τον λάτρευαν και τον αποκαλούσαν Tusitala (ο παραμυθάς). "Το νησί των θησαυρών" (1883) ξεκίνησε σαν απλός χάρτης που θα μπορούσε να διασκεδάσει τα παιδιά. Άλλα γνωστά έργα του είναι: "Η παράξενη ιστορία του Δόκτορα Τζέκιλ και του κυρίου Χάιντ" (1886), "Η απαγωγή" (1886) και "Ο αφέντης του Μπάλαντρε" (1889). Πέθανε ξαφνικά στις 3 Δεκεμβρίου του 1894, στο ζενίθ της δημιουργικής του πορείας.
