Το Ιόνιο πέλαγος, ζώνη μεθοριακή εκτεινόμενη από την είσοδο της Αδριατικής έως τις νοτιοανατολικές ακτές της Σικελίας και τη νοτιοδυτική Πελοπόννησο, σχηματίζει μια τριγωνική υδάτινη επιφάνεια, εντός της εσωτερικής θάλασσας, με τρία ανοίγματα που οδηγούν αφενός στην Αδριατική και αφετέρου στη δυτική και στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Με αυτά τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά και χάρη στην ξεχωριστή γεωστρατηγική θέση της ως πέρασμα στη διατομή τοπικών και διεθνών οδών, η θάλασσα του Ιονίου προσέλκυε πάντοτε ανθρώπους του εμπορίου, προσκυνητές, λογίους, εκκλησιαστικούς, αλλά και φυγάδες, πειρατές, πολεμικούς στόλους, κ.ά. Μεγάλες δυνάμεις της εποχής διεκδίκησαν μερίδιο σε αυτό τον χώρο. Στις απαρχές των πρώιμων νεότερων χρόνων τρεις ήταν ωστόσο οι κύριοι παίκτες: στο δυτικό τμήμα οι Ισπανοί και στο ανατολικό οι Οθωμανοί (στην ηπειρωτική κυρίως πλευρά) και οι Βενετοί (σε νησιά και παράκτιες θέσεις). Κάποιες από τις μεταξύ τους μεγάλες συγκρούσεις άφησαν τα ίχνη τους στη συλλογική μνήμη για την οδύνη που προκάλεσαν. Λειτούργησαν έτσι ως σταθερά σημεία αναφοράς και πηγή έμπνευσης για έργα που αξιοποίησαν τον πόλεμο σε επίπεδο συμβολικό.
Ο ανά χείρας τόμος περιλαμβάνει δεκαέξι μελέτες διαρθρωμένες γύρω από τέσσερις γενικούς άξονες που εξετάζουν: την προετοιμασία για τη μάχη, όπου εντάσσεται η εξέταση του μηχανισμού συγκέντρωσης της πληροφορίας και η διαμόρφωση της κοινής γνώμης με μέσα της εποχής, όπως λόγου χάρη οι προκηρύξεις· τον ίδιο τον πόλεμο με τους όρους της στρατιωτικής ιστορίας (μάχες, γεωπολιτική, στρατηγικές, τεκμηρίωση)· τις επιπτώσεις των πολέμων σε επίπεδο πολιτισμικό, συμβολικό και πολιτικό· και τους ανθρώπους του πολέμου, όπου η έμφαση δόθηκε στην εξέταση του κοινωνικού προφίλ, της συμμετοχής στις κοινωνικές διεργασίες, της εξαργύρωσης των επιτυχιών στο πεδίο της μάχης με κοινωνική και οικονομική άνοδο.
Ο Γεράσιμος Δ. Παγκράτης (Κέρκυρα, 1970) είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ (Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας), όπου διδάσκει Ιστορία και Πολιτισμό της Ιταλίας και του Βενετοκρατούμενου Ελληνισμού, και μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (Κοινωνική και Οικονομική Ιστορία της Ευρώπης). Μελέτες του για τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις των ελλήνων υπηκόων της Βενετίας, τα λατινικά μοναστικά τάγματα στο βενετικό "Κράτος της Θάλασσας", καθώς και την οικονομική και κοινωνική ιστορία της Επτανήσου Πολιτείας έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους.
