Η "Πραγματεία περί της καταγωγής των μυθιστορημάτων" (Παρίσι 1670), το γνωστότερο από τα έργα του επιφανούς Γάλλου ιερωμένου, λογίου και λογοτέχνη Pierre-Daniel Huet, ενός από τους πρωταγωνιστές της περίφημης Μάχης των Αρχαίων και των Συγχρόνων, δεν προσέλκυσε μέχρι τώρα το νεοελληνικό μεταφραστικό ενδιαφέρον παρά το ενδιαφέρον που παρουσιάζει ειδικά για το ελληνικό κοινό.
Το κείμενο του Huet αποτέλεσε, 134 χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, την αφετηρία για την πρώτη νεοελληνική ποιητική του μυθιστορήματος, τα "Προλεγόμενα" του Αδαμάντιου Κοραή στην έκδοση (1804) των "Αιθιοπικών" του Ηλιόδωρου. Ο Κοραής έλεγχε την ορθότητα του ορισμού του μυθιστορήματος του Huet και κατ' επέκταση την αξιολόγηση των αρχαίων και μεσαιωνικών μυθιστορημάτων από αυτόν. Παρότι αργότερα το όνομα του Huet -εξελληνισμένο σε Υέτιο, επωνυμία του Δία που φέρνει τη βροχή- αναφερόταν από Έλληνες λογίους, αυτό γινόταν (και εξακολουθεί να γίνεται) όχι χωρίς κάποια προκατάληψη. Στόχος των αναφορών ήταν συνήθως να υπογραμμίσουν την "υπεροχή" του Κοραή έναντι του Υετίου, την "αρτιότητα" του κοραϊκού ορισμού και της κοραϊκής εξιστόρησης της ελληνικής καταγωγής του μυθιστορήματος. Στη "βαριά σκιά" του Κοραή, η Πραγματεία του Huet έμεινε ουσιαστικά άγνωστη για το ελληνικό κοινό.
Στην παρούσα έκδοση, μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά το κείμενο της "Πραγματείας".
Η μετάφραση βασίστηκε στην όγδοη έκδοση (1711) του έργου, η οποία θεωρείται η αρτιότερη, έλαβε ωστόσο υπόψη τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την αντιβολή των πέντε έντυπων εκδόσεων της Πραγματείας που υπάρχουν, ενός σωζόμενου χειρογράφου της και των αυτόγραφων σημειώσεων αντιτύπων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας.
Μέσω της αντιβολής εντοπίστηκαν κάποια λάθη μεταγραφής (και άρα και κατανόησης του γαλλικού κειμένου του 17ου αιώνα) τα οποία διορθώθηκαν στη μετάφραση. Η εισαγωγή και οι σημειώσεις που συνοδεύουν τη μετάφραση επιχειρούν να παρουσιάσουν το μέγεθος του συγγραφικού εγχειρήματος του Huet, να εξετάσουν την επιρροή του στη γαλλική Δημοκρατία των Γραμμάτων, να ερμηνεύσουν τον έμμεσο υπαινικτικό του λόγο και να εντοπίσουν το παλίμψηστο των βιβλιογραφικών αναφορών του.
Η έκδοση αποτίει φόρο τιμής σε εκείνον που υπήρξε πρωτοπόρος, αν όχι ο πατέρας, της σύγχρονης αντίληψης για την Ιστορία της Λογοτεχνίας, από την πηγή του οποίου όλοι, μα ανεξαιρέτως όλοι, ηρύσθησαν.
O Pierre-Daniel Huet (Πιέρ-Ντανιέλ Υέτ) (1630-1721), γνωστός ως επίσκοπος του Avranches (Αβράνς), υπήρξε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Γαλλίας του δέκατου έβδομου αιώνα. Σε συνεργασία με τον Bossuet (Μποσυέ) είχε αναλάβει την εκπαίδευση του υιού του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας και την έκδοση των λατινικών κειμένων Ad usum Delphini. Γνώστης και μελετητής της αρχαιότητας, αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη των αρχαίων κειμένων, της λογοτεχνίας αλλά και της γεωμετρίας και αστρονομίας. Το έργο του "Πραγματεία περί της καταγωγής των μυθιστορημάτων" αποτελεί την πρώτη ιστορία του μυθιστορήματος. Το έργο αυτό επηρέασε σε παγκόσμιο επίπεδο την καταγραφή και αποτίμηση του λογοτεχνικού αυτού είδους, ενώ αποτέλεσε σταθμό και σημείο αναφοράς των λογίων για τουλάχιστον δύο αιώνες. Μεταφράστηκε στα αγγλικά, λατινικά, γερμανικά, ολλανδικά, ενώ το ίδιο το γαλλικό κείμενο επανεκδόθηκε πολλές φορές είτε ως εισαγωγή στο μυθιστόρημα της Madame de la Fayette (Μαντάμ ντε Λαφαγιέτ) "Zayde", η έκδοση του οποίου αποτέλεσε ακριβώς και τον λόγο που συντάχθηκε, είτε ως αυτόνομο έργο.
