Τα κείμενα αυτού του βιβλίου φιλοδόξησαν να υπάρξουν πέραν της κριτικής, είναι κείμενα λατρείας και ευγνωμοσύνης του συγγραφέα τους για κάποια πρόσωπα του θεάτρου που σημάδεψαν τη ζωή του. Προσπάθησε να φυλακίσει σε σύντομες γραμμές στιγμές σπάνιες, στάσεις, χειρονομίες, φωνές που τον γέμισαν με ευφροσύνη στις μαγικές εκείνες ώρες που η αυλαία του θεάτρου έχει ανοίξει και μας αφήνει στη διάθεση του οίστρου της υποκριτικής τέχνης.
Το βιβλίο επανακυκλοφορεί σε δεύτερη έκδοση αυξημένη με την αφορμή της διάκρισης του συγγραφέα με το "Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2008", από το Υπουργείο Πολιτισμού για το συνολικό του έργο.
Η κριτική αρχίζει από το θαυμασμό. Αν δεν θαυμάζεις, αν δεν υψώνεις σε επίπεδο περιωπής μερικά πρόσωπα, μερικά έργα και κάποιες εποχές της ιστορίας ή του πολιτισμού δεν έχεις αξιολογική κλίμακα, γνώμονα, νήμα της στάθμης κοινώς αλφάδι.
Μ' αυτό το θεμελιώδες κριτήριο γράφτηκαν αυτές οι προσωπογραφίες μεγάλων μορφών του θεάτρου μας που με στοίχειωσαν, με μύησαν και με δίδαξαν τι πράγματι σημαίνει η αριστοτελική μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας.
Αυτή η μιμητική πράξις συγκροτείται συνήθως από μερικές συνταρακτικές λεπτομέρειες: μια σημαίνουσα στάση, ένα πυρετικό βλέμμα, μια ανάσα ερωτική και ένας επιθανάτιος ρόχθος, μια απειλητική χειρονομία, μια χαώδης πλάτη και ένα τρυφερό ή απελπισμένο δάγκωμα του κάτω χείλους.
Είχα τη μεγάλη εύνοια της εποχής μου να απολαύσω από νεαρής ηλικίας μεγάλους ηθοποιούς σε μεγάλους ρόλους. Ο θαυμασμός μου με οδήγησε στη μελέτη των κωδίκων τους και στην αποκρυπτογράφησή τους.
Μαθήτευσα και η κωδικοποίηση των τρόπων τους με βοήθησε να σχηματίσω την αξιολογική κριτική μου κλίμακα.
Η κριτική, όποια κριτική, δεν αντλεί τα κριτήριά της από το Απόλυτο. Τα δανείζεται από το έργο ιδιοφυών συνανθρώπων μας: Από τον Πλάτωνα, το Σαίξπηρ, τον Ελ. Βενιζέλο, τον Αϊνστάιν και βέβαια την Παξινού, τον Μινωτή, τον Κουν, τον Ροντήρη, την Αρώνη, τον Βέγγο κ.τ.λ. Αυτούς λάτρεψα και σ' αυτούς αυτό το αφιέρωμα καίει το θυμίαμά τους.
Κώστας Γεωργουσόπουλος
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος γεννήθηκε στη Λαμία το 1937. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας) και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, με δασκάλους τον Δημήτρη Ροντήρη και τον Γιάννη Σιδέρη. Εργάστηκε στη δημόσια και την ιδιωτική εκπαίδευση για 35 ολόκληρα χρόνια, από το 1964 ως το 1999. Μπήκε στο στίβο της θεατρικής κριτικής το 1971 και εργάζεται ως κριτικός θεάτρου και επιφυλλιδογράφος μέχρι και σήμερα, ενώ εκτάκτως συνεργάζεται με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά.
Κριτικά δοκίμια, επιφυλλίδες και σχόλιά του έχουν κυκλοφορήσει στους εξής τόμους: "Κλειδιά και Κώδικες Θεάτρου: Ι. Αρχαίο Δράμα (1982) ΙΙ. Ελληνικό θέατρο (1984)", "Οι πλάγιες ερωτήσεις του Πορφύριου" (1984), "Τα μετά το θέατρο" (1985) (Α΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου), "Προσωπολατρία" (1992), "Θίασος Ποικιλιών" (1993), "Το νήμα της στάθμης" (1996), "Παγκόσμιο θέατρο: Ι. Από τον Μένανδρο στον Ίψεν (1998) ΙΙ. Από τον Στρίντμπεργκ και τον Τσέχωφ στον Πιραντέλλο και τον Μπρεχτ (1999) (Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών) ΙΙΙ. Από τον Μίλλερ στον Μύλλερ (2000)"
Με το ψευδώνυμο Κ. Χ. Μύρης έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή "Αμήχανον Τέχνημα" (1971 & 1980), "Παράβαση" (1980), τα διηγήματα "Καμπάνα και Οδάξ" (1985), και τη συλλογή τραγουδιών, τα οποία έχουν μελοποιήσει γνωστοί συνθέτες ("Χρονικό", "Ιθαγένεια", "Η μεγάλη αγρυπνία", "Ανεξάρτητα Τραγούδια", "Μεταφυσική Τοπολογία").
Κύριος άξονας του μεταφραστικού του έργου είναι, το αρχαίο δράμα. Έχει μεταφράσει τα ακόλουθα έργα: "Ικέτιδες", "Ορέστεια", "Προμηθεύς Δεσμώτης", "Επτά επί Θήβας" (Αισχύλου), "Ηλέκτρα", "Αντιγόνη", "Αίας", "Τραχίνιες", "Οιδίπους Τύραννος", "Οιδίπους επί Κολωνώ" (Σοφοκλή), "Ιφιγένεια εν Αυλίδι", "Ιφιγένεια εν Ταύροις", "Βάκχες", "Ηλέκτρα", "Ορέστης", "Εκάβη", "Κύκλωψ", "Τρωάδες", "Ελένη", "Ανδρομάχη", "Φοίνισσες" (Ευριπίδη), "Λυσιστράτη", "Πλούτος", "Νεφέλες", "Εκκλησιάζουσες", "Θεσμοφοριάζουσες", "Ιππής", "Όρνιθες" (Αριστοφάνη), "Ταρτούφος", "Ασυλλόγιστος", "Γιατρός με το ζόρι" (Μολιέρου).
Συνέπραξε και συνεργάστηκε, επίσης, με τον καθηγητή - αρχαιολόγο κ. Σάββα Γώγο και ομάδα θεατρολόγων για τη συγγραφή του λευκώματος "Επίδαυρος: το αρχαίο θέατρο, οι παραστάσεις" (2002). Ακόμα, το σχολικό εγχειρίδιο "Δραματική Ποίηση" διδάχθηκε επί 25 έτη στα ελληνικά Γυμνάσια, ενώ διδακτέα ύλη σε σχολικά βιβλία του Λυκείου είναι οι μεταφράσεις του της "Αντιγόνης" και του "Οιδίποδα Τυράννου".
Από το 1990 διδάσκει ως Επιστημονικός Συνεργάτης του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών. Έχει διατελέσει μέλος, αλλά και Πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου και επί μία εικοσαετία Πρόεδρος της Επιτροπής Επιχορηγήσεων Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού. Είναι ιδρυτικό μέλος του "Κέντρου Έρευνας & Πρακτικών Εφαρμογών του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος ΔΕΣΜΟΙ", του οποίου σήμερα είναι Πρόεδρος του Δ.Σ., είναι Αντιπρόεδρος της "Εταιρείας Συγγραφέων", μέλος της "Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων" και από τον Νοέμβριο του 2003 Πρόεδρος του Δ.Σ. του "Κέντρου Μελέτης & Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου - Θεατρικού Μουσείου".
Το 2000 του απενεμήθη το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλεως των Αθηνών, ενώ τον Ιούνιο του 2006 αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Μάρτιο του 2009 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2008, από το Υπουργείο Πολιτισμού για το συνολικό του έργο.
