O ογκώδης τόμος, προϊόν πολύχρονης έρευνας του μουσικολόγου και μουσικοκριτικού Γιώργου Λεωτσάκου σε Αρχεία και Βιβλιοθήκες της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού (Ιταλία, Γαλλία και Ηνωμένες Πολιτείες), αποτελεί μία σημαντικότατη συμβολή στη μελέτη της ζωής και του έργου του σπουδαίου κερκυραίου συνθέτη Σπύρου Σαμάρα. Ο μελετητής, επικεντρωνόμενος στην καλλιτεχνική παραγωγή και τη σταδιοδρομία του Σαμάρα, σκιαγραφεί παράλληλα την ιστορία της συνέχειας της επτανησιακής παράδοσης του λυρικού θεάτρου και ιχνηλατεί τη σύνδεσή του με την ευρωπαϊκή μουσική, κυρίως την ιταλική.
Ο τόμος ολοκληρώνεται με αναλυτικά ευρετήρια, κατάλογο έργων και χειρογράφων του συνθέτη, λεπτομερές παραστασιολόγιο των λυρικών έργων του, εκτενή αποσπάσματα κριτικών, καθώς και τη «Δισκογραφία» του συνθέτη, συνταγμένη από τον Στάθη Αρφάνη.
Πρόμαχος της έντεχνης ελληνικής μουσικής, ο μουσικολόγος και μουσικοκριτικός Γιώργος Λεοτσάκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Το 1952, μετά το γυμνάσιο πέρασε στη δημοσιογραφία για λόγους βιοπορισμού. Ταυτόχρονα σπούδασε θεωρητικά με τους συνθέτες Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη και Γιάννη Ανδρέου Παπαϊωάννου (δίπλωμα αντιστίξεως και φούγκας Ελληνικού Ωδείου, 1964). Εν συνεχεία υπήρξε αυτοδίδακτος. Ως κριτικός επί 44 χρόνια, κυρίως στις εφημερίδες "Καθημερινή", "Μεσημβρινή" (1959-1965), "Τα Νέα" και το "Το Βήμα" (1965-1979), "Πρωινή" (1979-1980), "Ελεύθερη Γνώμη" (1983-1985), και "Πρώτη" (1986-1989), έζησε από πρώτο χέρι την παλαιγενή "κακοδαιμονία" της ελληνικής μουσικής, και αυτό τον ανέδειξε σε πρωτοπόρο της επιστημονικής έρευνας και καταγραφής της. Το 1981, υπήρξε ο πρώτο μουσικολόγος όλου του κόσμου που επισκέφθηκε την απομονωμένη σοσιαλιστική Αλβανία: γνωρίζοντας σε βάθος το ιδιόμορφο και εντυπωσιακό σύστημα της μουσικής παιδείας και παραγωγής, ευαισθητοποιήθηκε περισσότερο στα αίτια του ελληνικού μουσικού μαρασμού. Ερευνητικό υλικό του για την έντεχνη ελληνική μουσική πρωτοδημοσίευσε στο "Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό" της "Εκδοτικής Αθηνών" (1983-1988), αλλά, κυρίως, στις παγκοσμίου κύρους αγγλικές μουσικές εγκυκλοπαίδειες "Grove": στην α' έκδοση (20 τόμοι, Λονδίνο, 1980) και β' έκδοση (29 τόμοι, Λονδίνο, 2001: 50 λήμματα Ελλήνων και, αυτή τη φορά σε παγκόσμια πρώτη παρουσίαση, 25 λήμματα αλβανών συνθετών) του "The New Grove Dictionary of Music and Musicians" και στο "The New Grove Dictionary of Opera", 4 τόμοι (Λονδίνο, 1992). Το 1999, οι "Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης" εξέδωσαν ψηφιακό δίσκο με τη μελέτη "Λύχνος υπό τον μόδιον" με άγνωστα έργα ελλήνων συνθετών για πιάνο της περιόδου 1847-1908, που ανακάλυψε ο ίδιος (Ιωσήφ Λιβεράλη, Σαμαρά, Καμηλιέρη, Σπινέλλη, Λεβίδη κ.ά.). Είναι μέλος τους Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
