Οι διενέξεις και οι συγκρούσεις είναι καθημερινό φαινόμενο. Διαφωνίες, διαμάχες και συγκρούσεις προκύπτουν σε όλα τα επίπεδα: στο ατομικό (π.χ. διλήμματα), στο διαπροσωπικό (δύο άτομα ή περισσότερα που διαφωνούν ή διαπληκτίζονται), στο επιστημονικό (σύγκρουση θεωριών και σχολών σκέψης), στο επίπεδο μίας κοινωνίας (π.χ. πολιτική σύγκρουση, ταξική σύγκρουση, εθνοτική σύγκρουση, φυλετική σύγκρουση, εμφύλιος πόλεμος) και στις διεθνείς σχέσεις (διακρατικές διαφορές, διεθνείς κρίσεις, "ψυχροί πόλεμοι", ένοπλες συγκρούσεις).
Αυτό το κείμενο εργασίας εξετάζει την έννοια της σύγκρουσης-διένεξης και την εγγενή υποκειμενικότητα των συγκρούσεων, με έμφαση στην κοινωνιοψυχολογική διάσταση των συγκρούσεων, δηλαδή στις διπολικές αντιλήψεις και εικόνες-στερεότυπα, στην ανάγκη για γνωστική συνέπεια, στην κοινωνική δυναμική και στην πολιτική κοινωνικοποίηση στην εκπαίδευση, δηλαδή τη διαδικασία που δημιουργεί ένθερμους πατριώτες και εχθρούς. Επίσης εξετάζονται και οι θετικές λειτουργίες των συγκρούσεων. Στις περισσότερες χρόνιες συγκρούσεις, η ειρηνική επίλυση εκφεύγει των δύο πλευρών, όχι τόσο επειδή είναι πραγματικά άλυτη, δηλαδή επειδή η σύγκρουση είναι εντελώς ασυμβίβαστη, μηδενικού αθροίσματος (με νικητή και ηττημένο), αλλά κυρίως λόγω των εκατέρωθεν στερεοτύπων του εχθρού που θεωρούν την άλλη πλευρά ως απειλητική και τελείως ανάξια εμπιστοσύνης.
Ο Αλέξης Ηρακλείδης είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια (1952) και η μακρινή του καταγωγή είναι από την Κύπρο, από τη Μόρφου και από την Πάφο (το γένος Φικάρδου). Έχει σπουδάσει στην Πάντειο Σχολή και στα πανεπιστήμια Λονδίνου (Unicersity College) και Kent. Έχει διατελέσει εμπειρογνώμων του ελληνικού ΥΠΕΞ (1983-1997) σε θέματα μειονοτήτων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους διεθνείς οργανισμούς.
