Είναι το πρώτο μυθιστόρημα (1913) της αυτοβιογραφικής τριλογίας (Τα παιδικά χρόνια - Η Εφηβεία - Τα πανεπιστήμιά μου) του μεγαλοφυούς συγγραφέα, που και τα τρία μέρη της αποτελούν ένα αδιαίρετο σύνολο.
Περνώντας απ' τις συμπληγάδες της ζωής εκείνης της εποχής ένα παιδί αντιστέκεται με το ένστικτο του και με την ακατανίκητη ανθρωπιά του, για να διαφυλάξει την αξιοπρέπεια τη δική του και των άλλων. Η ζωή του Γκόρκι είναι η αντανάκλαση της ζωής του ρωσικού λαού της εποχής εκείνης, που αρνιόταν να υποκύψει στο δεσποτισμό.
Η τριλογία αυτή δεν είναι απλή περιγραφή οδυνηρών προσωπικών αναμνήσεων, αλλά ξεπερνά την ιδιότυπη ατομική περίπτωση και δυναμώνει το μήνυμα της ανθρωπιάς όσο ο άνθρωπος συνειδητοποιεί την ανάγκη για αγώνα.
