Κατά τη μυθολογία, το όνομα του δέντρου προήλθε από τον Τιτάνα Συκέα, τον οποίο κατεδίωκε ο Δίας, και η μητέρα του η Γαία τον μεταμόρφωσε σε δέντρο. Κάτω από μια συκιά μεγάλωσε η λύκαινα τον Ρώμο και τον Ρωμύλο, τους ιδρυτές της Ρώμης. Στην αρχαία Ελλάδα ήταν ιερό δέντρο αφιερωμένο στον Διόνυσο.
Από την αρχαιότητα τα σύκα αποτελούσαν μέρος της διατροφής των λαών της Μεσογείου και της Ασίας. Οι αρχαίοι Έλληνες τάιζαν με αυτά τις χήνες για να μεγαλώνει το συκώτι τους. Στη λαϊκή παράδοση, η συκιά έχει βαρύ ίσκιο γιατί κατοικούν πάνω της δαιμόνια και νεράιδες. Έχει θεραπευτικές ιδιότητες και σε πολλά μέρη χρησιμοποιούσαν τα φύλλα της στη μαντική. Η συκιά είναι ένα ευλογημένο δέντρο αφού πάντα συμβόλιζε τη γονιμότητα, την ευημερία και τη γνώση.
