Σκοπός του βιβλίου είναι η αποτύπωση και η ερμηνεία των αποχρώσεων της βίας που εκδηλώθηκε την κατοχική περίοδο στη Δυτική Μακεδονία, με σημεία αναφοράς τις συνθήκες κατοχής, την αντίσταση, τις εθνοτικές συγκρούσεις και τις εμφύλιες συγκρούσεις. Ως "βία" μάλιστα δεν νοούνται μόνο οι δολοφονίες, αλλά και οι φυλακίσεις, οι εκτελέσεις, τα αντίποινα, η καταστροφή του παραγωγικού ιστού, ο στρεβλός επισιτισμός, και άλλα ανάλογα φαινόμενα. Γιατί η βία σε όλες τις εκφάνσεις της αποτελεί ιστορικό γεγονός, η νομιμότητα του οποίου απορρέει από την αντίληψή μας για τη νομιμότητα του κράτους ως θεσμού που την ασκεί ή εναντίον του οποίου τα υποκείμενα της βίας επαναστατούν. Και άρα, στην περίπτωσή μας, η νομιμοποίηση ή η καταδίκη της βίας που ασκήθηκε την περίοδο της κατοχής από τη μια ή από την άλλη πλευρά προϋποθέτει πρώτιστα την απάντηση στο ερώτημα ποιανού το συμφέρον υπηρετούσε το κατοχικό κράτος, το συμφέρον των κατακτητών ή αυτό των πολιτών. Τέλος πρέπει να τονιστεί ότι, κατά τη γνώμη μας, η δυναμική της κατοχικής περιόδου, ειδικά σε ό,τι αφορά στη Δυτική Μακεδονία, επιτάσσει την εκ προοιμίου καταγγελία όλων των πολιτικών προθέσεων που μπορεί να ελλοχεύουν πίσω από την έρευνα.
Η Σοφία Ηλιάδου-Τάχου (Φλώρινα 1960) σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Νεότερη Ιστορία, στα Παιδαγωγικά και στη Βυζαντινή Ιστορία. Το 1996 πήρε το διδακτορικό της από το Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ και το 2002 εκλέχτηκε Λέκτορας της Ιστορίας της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Στο διάστημα 2001-2004 εξέδωσε 4 ιστορικές μονογραφίες και συνέγραψε 60 συνολικά άρθρα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά. Είναι μέλος της Εταιρίας Ιστορικών της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρίας και της Παιδαγωγικής Εταιρίας, ενώ έχουν γίνει στο έργο της 49 συνολικά ετεροαναφορές. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, την Εκπαιδευτική πολιτική, την Τοπική ιστορία με έμφαση στη Δυτική Μακεδονία, και την Εκπαιδευτική Ιστορία του Πόντου και της νεότερης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
