Της επανάστασης και του έρωτα

Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι, Βελιμίρ Χλέμπνικοφ. Το κίνημα του Φουτουρισμού ύμνησε την τεχνολογική εξέλιξη. "Το παρελθόν είναι στενάχωρο. Η Ακαδημία, ο Πούσκιν, ο Ντοστογιέφσκι, ο Τολστόι, είναι πιο ακατανόητοι κι από ιερογλυφικά" γράφουν στο Μανιφέστο οι Ρώσοι Φουτουριστές, οι οποίοι συνήθιζαν να διαβάζουν ποιήματά τους στη μέση του δρόμου και γενικά έκαναν τα πάντα για να ενοχλούν τον καθωσπρεπισμό των αστών. Κύριοι ποιητές δεν βαρεθήκατε πια τα τοπία, τα παλάτια, τον έρωτα, τους θάμνους των πασχαλιών; Αν οι δημιουργοί είναι σαν κι εσάς - τότε φτύνω κάθε τέχνη. Καλύτερα ν' ανοίξω ένα μαγαζάκι. Να πάω στο χρηματιστήριο. Με χοντρά χαρτονομίσματα να γεμίσω τις τσέπες μου με μεθυσμένο τραγούδι την ψυχή μου να βγάλω στο καπηλειό. Ακολουθούν ποιήματα από τη συλλογή 'Περί αυτού' αλλά και ανάλεκτα ποιήματα του μεγάλου Ρώσου ποιητή. Η αγάπη είναι δεδομένη για κάθε έναν που γεννιέται, - ανάμεσα όμως στις υπηρεσίες, τα έσοδα και τα λοιπά από μέρα σε μέρα νεκρώνει της καρδιάς το χώμα. Η καρδιά φοράει το κορμί, το κορμί - την πουκαμίσα. Μα δεν αρκεί αυτό! Κάποιος - ηλίθιος! - φόρεσε μανσέτες κι άρχισε να κολλαρίζει το στήθος του. Να κομπάζει για τα γερατειά. Η γυναίκα βάφεται. Ο άντρας, στον μύλο του Μίλερ φτερουγίζει. Μα είναι αργά. Πληθαίνουν οι ρυτίδες στο δέρμα. Ο έρωτας ανθίζει, ανθίζει - και μαραίνεται. Στο Επίμετρο γράφουν για τον Μαγιακόφσκι η Άννα Αχμάτοβα (Ο Μαγιακόφσκι το 1913) η Μαρίνα Τσβετάγιεβα, ο Μπορίς Πάστερνακ και ο Αντρέι Βοζνιεσένσκι (Ο Μαγιακόφσκι στο Παρίσι) "Ο Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι ιπτάμενος δρομέας των δύο αυτών ταυτόσημων διαδρομών, νοσταλγώντας άγρια την ολοκλήρωση της πορείας, διέσχισε φλεγόμενος τον κόσμο τούτο και αφοσιώθηκε μανιακά και στην επανάσταση και στον έρωτα". (Δημ. Τριανταφυλλίδης) "Είναι ανάγκη να κατανοηθεί καλύτερα ότι αυτός ο ασυνήθιστος ποιητής και άνθρωπος είναι όλος έντονες ακρότητες και αποτελεί μια ανεπανάληπτη δημιουργική σύνθεση, κάτι που σε μια στιγμή φτιάχτηκε και δεν ξαναϋπήρξε "..." Ένας δημιουργός φανατισμένος με το αύριο, με παράτολμα ανοίγματα σ' έναν καινούργιο αχρησιμοποίητο λόγο". (Μήτσος Αλεξανδρόπουλος). Ο Μαγιακόφσκι αυτοκτονεί το 1930. Έχει ήδη διαβλέψει και σαρκάσει κυρίως στα θεατρικά του έργα την τάξη των γραφειοκρατών και των "σφογγοκολάρων ποιητών". Το 1934 το Πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων που αριθμεί 591 συνέδρους, εκ των οποίων 40 από ξένες χώρες (από την Ελλάδα έχουν κληθεί ο Βάρναλης και ο Γληνός) επισφραγίζει το πέρασμα από τον συμβολικό στον σοσιαλιστικό ρεαλισμό και εγκαινιάζει μια εποχή εξοστρακισμών, διώξεων και περιθωριοποιήσεων που θα κορυφωθεί με τις σταλινικές εκκαθαρίσεις του 1937. Ο κλοιός της σιωπής, που περιέφραξε αρχικά το έργο του, έσπασε το 1935 με τη γνωμάτευση του Στάλιν: "O Mαγιακόφσκι ήταν και παραμένει ο καλύτερος, ο πιο προικισμένος ποιητής της σοβιετικής εποχής μας. H αδιαφορία στη μνήμη του ισούται με έγκλημα".