Το βιβλίο "Το ενεργητικό δημοκρατικό κράτος - Η τύχη του εθνικού κράτους στην εποχή της παγκοσμιοποίησης" καταγράφει κριτικά τις απόψεις και τις θεωρητικές κατασκευές για την τύχη του κράτους και της κρατικότητας στον 21ο αιώνα. Τις θεωρίες για την αυτονομία, τη διάσπαση και την υπέρβασή του· την περιφερειοποίηση και την υπερεθνικότητα· τους εμφανιζόμενους νέους παίκτες και την τύχη παλαιότερων. Δείχνει ότι τα κυρίαρχα επιχειρήματα στην παγκόσμια συζήτηση, που τα κωδικοποιεί συστηματικά, επιδιώκουν να υποστηρίξουν είτε ότι το κράτος βρίσκεται σε πτώση είτε ότι είναι "αδιάφορο" ως προς τις γενικότερες κοινωνικές αλλαγές. Στην πραγματικότητα, όλες οι προσεγγίσεις, παρά τις φαινομενικές τους αντιθέσεις, επιδιώκουν να αναλύσουν εάν και κατά πόσο το κράτος διαθέτει επαρκείς χωρητικότητες για να επιβιώσει ή θα χρειαστεί χωρικές και χρονικές-λειτουργικές αναδιαρθρώσεις.
Η κεντρική θέση του βιβλίου είναι ότι το πραγματικό ζητούμενο δεν πρέπει να είναι εάν και κατά πόσο το [εθνικό] κράτος επιβιώνει ή μη, αλλά ποια στρατηγική θα πρέπει να ακολουθηθεί, προκειμένου να επιδράσει το ίδιο ενεργητικά πάνω στην παγκοσμιοποίηση. Να τη μετασχηματίσει από τη σημερινή της νεοφιλελεύθερη μορφοποίηση σε μια δημοκρατική παγκοσμιοποίηση, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογικές, θεσμικές και γενικότερα κοινωνικές δυνατότητες προς όφελος των πολιτών και για τη λύση παγκόσμιων προβλημάτων. Υποδεικνύει ότι σήμερα αυτό που απαιτείται είναι μια στρατηγική ουσιαστικής εσωτερικής αναδιάρθρωσης του κράτους και εκδημοκρατισμού του προκειμένου να μετεξελιχθεί σε ένα κράτος ενεργητικό και δημοκρατικό.
O Νίκος Κοτζιάς σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες, Πολιτική και Φιλοσοφία, Δίκαιο και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Εργάστηκε ως ερευνητής και δίδαξε στα Πανεπιστήμια Μαρβούργου, Οξφόρδης και Χάρβαρντ. Σήμερα είναι καθηγητής Πολιτικών Θεωριών των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά. Υπήρξε μέλος πολλών διεθνών ομάδων μελέτης σύγχρονων θεμάτων με παγκόσμια αναγνώριση. Ειδικεύεται σε ζητήματα πολιτικής και πολιτικών συστημάτων, καθώς και των κοινωνιών και της εξωτερικής πολιτικής της Βραζιλίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Ρωσίας. Στέλεχος της Αριστεράς με αντιχουντική δράση, καταδικάστηκε δις κατά τη διάρκεια της χούντας. Υπήρξε συνεκδότης των περιοδικών "Επιστημονική Σκέψη" και "Διαλεκτική". Εκδότης, με δικούς του αναλυτικούς προλόγους, βιβλίων στις σειρές επιστημονικών έργων με διεθνή αναγνώριση "Λόγος" (Εκδόσεις Λιβάνη) και "Αναστοχασμός" (Εκδόσεις Καστανιώτη). Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται έργα του νομπελίστα Π. Κρούγκμαν, του επίσης νομπελίστα Α. Σεν και διεθνώς αναγνωρισμένων συγγραφέων, όπως οι Γ. Χάμπερμας, Ν. Τσόμσκι, Μπ. Μπάρμπερ. Συνολικά είναι εκδότης και επιμελητής 65 βιβλίων. Έχει συγγράψει ο ίδιος 24 επιστημονικά έργα και μια συλλογή ποιημάτων, 300 επιστημονικά κείμενα και πάνω από 4.000 πολιτικά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά. Αρθρογραφεί έχοντας εβδομαδιαία στήλη στις εφημερίδες "Αξία" και "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", καθώς και στο περιοδικό "Επίκαιρα". Υπηρέτησε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως διπλωμάτης-εμπειρογνώμονας μέχρι το 2008, από όπου αφυπηρέτησε με το βαθμό του πρεσβευτή. Στο Υπουργείο Εξωτερικών διεύθυνε σειρά ομάδων έρευνας και σχεδιασμού. Διετέλεσε μέλος του πρώτου Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής. Έχει συμμετάσχει σε σημαντικές διαπραγματεύσεις υπερασπιζόμενος και προωθώντας με επιτυχία τα συμφέροντα και τις θέσεις της Ελλάδας.
