[...] Όσα ακολουθούν είναι εκτεταμένη και υπομνηματισμένη μορφή ενός λόγου, που εκφωνήθηκε το Νοέμβριο το 2005 στην Αίθουσα Τελετών του Δήμου Βαθέος, στη Σάμο, κατά τον εορτασμό της επετείου της ενώσεως του νησιού με το ελεύθερο ελληνικό κράτος. Με βάση βιβλιογραφικές αναφορές και αρχειακό υλικό, τόσο από το αρχείο της Ηγεμονίας στα ΓΑΚ Σάμου, όσο και από το Πατριαρχικό Αρχειοφυλάκιο στην Κωνσταντινούπολη, περιγράφονται και μελετώνται οι εκκλησιαστικές, κοινωνικές, πολιτικές, εκπαιδευτικές και άλλες σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Ηγεμονία της Σάμου. Στο τέλος, εξάγονται συμπεράσματα που ίσως έχουν ιδιαίτερη σημασία για την ιστορία της σαμιακής Ηγεμονίας, αλλά και για την εθναρχική πολιτική του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως κατά τον 19ο και τις αρχές του 20ού αιώνα, μια πολιτική που, τελικά, αποδείχθηκε σωτήρια για το δούλον Γένος. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)
Ο Μ. Γ. Βαρβούνης γεννήθηκε στη Σάμο το 1966. Σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1983-1988). Ειδικεύθηκε στη Λαογραφία και αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1991). Πραγματοποίησε επίσης μεταδιδακτορικές ερευνητικές σπουδές στο Universite Catholique της Louvain (Louvain-La-Neuve) του Βελγίου (1996-1997). Το 1992 εξελέγη λέκτωρ και το 1998 επίκουρος καθηγητής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, όπου διδάσκει. Έχει λάβει μέρος σε πολλά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει μελέτες αυτοτελώς ή σε επιστημονικά περιοδικά, τιμητικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων. Είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τον Μάρτιο του 2005 η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος τον τίμησε με το οφφίκιο του "Άρχοντος Προστάτου των Γραμμάτων της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας", ενώ το 2005, με σεπτή πατριαρχική απόφαση, ορίστηκε μέλος του Δ.Σ. της Αδελφότητος Οφφικιάλων του Οικουμενικού Πατριαρχείου "Παναγία η Παμμακάριστος".
