Το σύγγραμμα παρουσιάζει την αρχιτεκτονική και πολεοδομική διαδρομή του εμβληματικού άξονα της Αριστοτέλους, που συνιστά το χαρακτηριστικότερο αστικό τοπίο της ανοικοδομημένης Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917. Συνδυάζοντας την ιστορική και την κοινωνική έρευνα, το έργο περιλαμβάνει την παρουσίαση του εμβληματικού άξονα της πλατείας Αριστοτέλους και επιχειρεί την κριτική αποτίμηση του εκλεκτικού τοπικισμού της «νεοβυζαντινής» αρχιτεκτονικής της πόλης.
Αναλυτικότερα, στο έργο εξετάζονται οι ρόλοι των πρωταγωνιστών της ανοικοδόμησης της Θεσσαλονίκης μετά το 1917. Δίνεται έμφαση στη συμβολή των Γάλλων, Ερνέστ Εμπράρ και Ζοζέφ Πλεϊμπέρ, στις αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές επιλογές του ανασχεδιασμού. Παράλληλα παρουσιάζεται ο κρίσιμος ρόλος των Ελλήνων τεχνικών πρωταγωνιστών. Ο Κώστας Κιτσίκης επηρέασε γενικότερα την εξέλιξη της σύγχρονης νεοελληνικής πόλης, ενώ η προσέγγιση του Αριστοτέλη Ζάχου εξελίχθηκε προς ένα άρτιο «νεοβυζαντινό» αρχιτεκτονικό ιδίωμα με βάση τις εμπειρίες του στη Θεσσαλονίκη.
Στο περιεχόμενο του βιβλίου στηρίχθηκε η εκπροσώπηση της Ελλάδας στη 17η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2021 με τίτλο «Η Λεωφόρος της Κοινωνίας των Εθνών – Ο Γνωστός Άξονας της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη». Δύο παράλληλα τμήματα της έκθεσης λειτουργούν ταυτόχρονα, ένα στο ελληνικό περίπτερο της Βενετίας και ένα in situ στο λουτρό Μπέη Χαμάμ στην περιοχή της πλατείας Αριστοτέλους της Θεσσαλονικης.
Ο Νίκος Σ. Καλογήρου γεννήθηκε το 1951 στη Βέροια. Το 1975 πήρε το δίπλωμα του αρχιτέκτονα από την Πολυτεχνική Σχολή του Α.Π.Θ. Συνέχισε τις σπουδές του σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Παρίσι, στην "Ιστορία, γεωγραφία και δημογραφία των πληθυσμών και των κοινωνικών ομάδων" (DEA, EHESS, 1976), στην πολεοδομία (Certificat, 1976, Diplome de Formation Superieure, 1979, CRU) και στην αστική και περιφερειακή ανάλυση (DEA, Univ. Paris I, 1977). Το 1979 πήρε το διδακτορικό δίπλωμα από το πανεπιστήμιο Paris I- Pantheon- Sorbonne. Είναι καθηγητής και από το 2005 πρόεδρος στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ. και ακαδημαϊκός υπεύθυνος στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα περιβαλλοντικού σχεδιασμού του Ε.Α.Π. Την περίοδο 1991-93 ήταν επισκέπτης καθηγητής στη μεταπτυχιακή σχολή της Architectural Association στο Λονδίνο. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, καθώς και σε πρακτικά ελληνικών και διεθνών συνεδρίων. Έχει συγγράψει και επιμεληθεί βιβλία για την αρχιτεκτονική και την πολεοδομία. Έχει ακόμη παρουσιάσει τις απόψεις του στον Τύπο, στην τηλεόραση, καθώς και σε τακτική ραδιοφωνική εκπομπή για την αρχιτεκτονική και την πόλη.
