Πώς δημιουργούνται νέες δομές, νέοι "κόσμοι"; Αποτελεί η δημιουργία τους ομαλή μετεξέλιξη κάποιων προηγούμενων ή το αστάθμητο αποτέλεσμα της συνάντησης διαφορετικών στοιχείων με ανεξάρτητη μεταξύ τους ιστορία; Ποιες συνέπειες έχει για τον μαρξισμό και τη φιλοσοφία η αποδοχή της μίας ή της άλλης θέσης; Μπορούμε να κάνουμε λόγο για ενιαία μαρξική φιλοσοφία ή οφείλουμε να αναζητήσουμε μια νέα πρακτική της φιλοσοφίας για τον μαρξισμό;
Ο Αλτουσέρ, μετά την ήττα του θεωρητικού και πολιτικού του αγώνα ενάντια στην απαλοιφή της έννοιας της δικτατορίας του προλεταριάτου από το πρόγραμμα του ΓΚΚ κι έπειτα από την προσωπική του τραγωδία, επιχειρεί να βρει καταφύγιο στην αγκαλιά των μεγάλων φιλοσόφων. Εκεί, σε στιγμές από το έργο του Επίκουρου, του Λουκρήτιου, του Μακιαβέλλι, του Σπινόζα, του Χομπς, του Ρουσσώ και κυρίως του Μαρξ, θα επιχειρήσει να ανασυνθέσει το "υπόγειο ρεύμα" ενός υλισμού της συνάντησης, του αστάθμητου και της ενδεχομενικότητας, σε οριστική ρήξη με κάθε ιδεαλισμό της τελεολογίας.
Σε αυτή την πρωτότυπη έκδοση περιλαμβάνονται τέσσερα κείμενα του Λουί Αλτουσέρ που γράφτηκαν από το 1982 έως το 1986. Πρόκειται για τα κείμενα που θεωρήθηκαν κατεξοχήν προγραμματικά της "φιλοσοφίας της συνάντησης", σημαδεύοντας ανεξίτηλα την πρόσληψή της και τροφοδοτώντας καίριες θεωρητικές αντιπαραθέσεις γύρω από το ύστερο έργο του Γάλλου φιλοσόφου.
Ο Λουί Αλτουσέρ (1918-1990) γεννήθηκε στο δασικό περίπτερο του Μπιρμαντρέις, 15 χιλιόμετρα μακριά από το Αλγέρι, από Γάλλους γονείς. Το 1939 πετυχαίνει στο διαγωνισμό εισαγωγής στην Ecole Normale Superieure (ENS), όμως το Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς συλλαμβάνεται από επέλαση γερμανικών στρατευμάτων και παραμένει πέντε χρόνια σε στρατόπεδο αιχμαλώτων στη Γερμανία. Το 1950 γίνεται μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΓ), ενός από τα πιο μαζικά ΚΚ της Ευρώπης την εποχή εκείνη. Έχοντας ήδη αποποιηθεί της έντονης καθολικής διαπαιδαγώγησης που είχε ως νεαρός (πριν τον πόλεμο ήταν μέλος της Action Catholique), εντάσσεται στo ΚΚΓ, θεωρώντας πως είναι το αποτελεσματικότερο όχημα ανατροπής του καπιταλισμού, εξαιτίας της ιστορικής του αναφοράς και της μαζικής κοινωνικής του εκπροσώπησης. Ταυτόχρονα όμως, ασκεί ιδιαίτερα σκληρή κριτική στο σοβιετικό μαρξισμό, φορέας του οποίου είναι και το εν λόγω κόμμα. Διαμορφώνει μια ολόκληρη ομάδα διανοουμένων και θεωρητικών μελών του ΚΚΓ, που προσανατολίζονται στην ανασυγκρότηση του μαρξισμού σε μια σειρά από επιστημονικά πεδία (ο Ετιέν Μπαλιμπάρ στη φιλοσοφία, ο Πιερ Μασρέ στη θεωρία της λογοτεχνίας, ο Νίκος Πουλαντζάς στο πεδίο κράτος-πολιτική, ο Τορ στην ψυχανάλυση, ο Σαρλ Μπετελέμ στην οικονομία, οι Μποντελό και Εσταμπλέ στην εκπαίδευση, ο Λινάρ στα θέματα του εργατικού κινήματος). "Δομικός (ή στρουκτουραλιστικός) μαρξισμός" αποκαλούνται κωδικοποιημένα οι θεωρητικές αρχές εργασίας του Αλτουσέρ και της ομάδας του, μία διακριτή τάση μέσα σε όλο το πλέγμα του δυτικού μαρξισμού. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του υποφέρει από μανιοκατάθλιψη και το 1980 θα στραγγαλίσει την επί 34 χρόνια σύντροφό του Ελέν Ριτμάν μέσα στο σπίτι τους, κατά τη διάρκεια διάλειψης, χωρίς να έχει καμία συναίσθηση των πράξεών του, με αποτέλεσμα να εγκλειστεί στο ψυχιατρείο. Επί μία δεκαετία παθαίνει διαρκώς κρίσεις κατάθλιψης, όταν τελικά στις 16 Οκτωβρίου του 1990 πεθαίνει από καρδιακή προσβολή. Είναι η χρονιά που λαμβάνει οριστικά τέλος η θεωρητική διαδρομή ενός μεγάλου αριστερού φιλοσόφου και διανοουμένου. Στο αρχείο του, που παραχωρείται από τον μοναδικό του κληρονόμο -τον ανιψιό του Φρανουά Μποντάρ- στο Ινστιτούτο Μνήμης της Σύγχρονης Έκδοσης (IMEC), ανακαλύπτεται ένα κείμενο αυτοβιογραφίας γραμμένο το 1985 με τίτλο "Το μέλλον διαρκεί πολύ", που εκδίδεται στη Γαλλία δύο χρόνια μετά το θάνατό του, μαζί με ένα κείμενο του 1976 με τίτλο "Τα γεγονότα".
