"Το φθίνον φως" (1931), του Pierre Drieu la Rochelle, είναι ένα σύντομο, πυκνό μυθιστόρημα που αφηγείται την πορεία τού τριαντάχρονου, αστού και αλκοολικού, Αλαίν Λερουά, από την θεραπεία αποτοξίνωσης προς την αυτοχειρία. Ωραίος ακόμα, ένας άλλοτε κοσμικός με πολλές κατακτήσεις και επιτυχίες, είναι σήμερα ένας άνθρωπος εσωτερικά εξαντλημένος, ανίκανος να ζήσει με όσα τού έδινε η έως τώρα ζωή του, αποφασισμένος, από την πρώτη σχεδόν σελίδα τού βιβλίου, να μη δώσει παράταση στο απόλυτο μηδέν μέσα στο οποίο σέρνεται χωρίς καμία πιθανότητα εξόδου ή έστω διεξόδου.
"Το φθίνον φως", με τον αργό και ανυποχώρητο ρυθμό του, είναι γραμμένο για να καταλήξει, με αδήριτη αναγκαιότητα, στον τερματικό κρότο τού όπλου. Αυτός ο νέος άντρας, στο έσχατο στάδιο της απελπισίας και της αηδίας, απόλυτα νηφάλιος όμως και χωρίς την παραμικρή πλέον ψευδαίσθηση, είναι ωστόσο το πρόσωπο μιας πλήρους ωριμότητας. Ο Αλαίν Λερουά δεν υποχωρεί σε καμία παρέκκλιση από τον στόχο του όταν συνειδητοποιεί ότι οποιαδήποτε υποχώρηση είναι δειλία και αναξιοπρέπεια . ότι το να ζεις, όταν το ζην δεν υποστηρίζεται από τις ζωτικές αξίες του, δεν προσφέρει πλέον στους ζώντες καμία ευκαιρία υποστήριξης και παράτασής του.
"Το φθίνον φως", με την ταχεία και τραχεία, εύληπτη και απέριττη γραφή του, μπορεί να γίνει σήμερα ο συμπυκνωτής της ανθρώπινης κατάστασης όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από τις δριμείες, ανελέητες, συνθήκες διαβίωσης όπου το υπάρχειν συναγωνίζεται και ανταγωνίζεται ανά πάσα στιγμή το ίδιο το τέλος του. Ο πυροβολισμός που τερματίζει την ζωή του Αλαίν Λερουά, είναι στο χέρι τού κάθε σημερινού ανθρώπου να εκπυρσοκροτήσει ή όχι - αν δεχθούμε ότι δεν θα επέμβει η ίδια η ζωή για να απασφαλίσει με το δικό της χέρι το περίστροφο.
Δ.Δ.
Ο συγγραφέας Πιέρ Ντριέ λα Ροσέλ (1893-1945) χαρακτηριζόταν ένας δανδής της λογοτεχνίας. Παρόλο που του άρεσε να εμφανίζεται ράθυμος και νωθρός, λέει ο Φιλίπ Σουπώ, στην πραγματικότητα δεν έπαψε ποτέ να είναι ανήσυχο πνεύμα. Άνθρωπος του ενστίκτου και ταυτόχρονα διανοούμενος, σπούδασε πολιτικές επιστήμες και επηρεάστηκε από τους Νίτσε, Μπαρές, Σορέλ και Σπένγκλερ, από τους οποίους υιοθέτησε τις έννοιες του μυστικισμού και της παρακμής του Δυτικού Κόσμου. Αναρρώνοντας από τα τραύματά του μετά τη μάχη του Βερντέν- στην οποία διακρίθηκε, όπως και στη μάχη του Σαρλερουά, όπου σκοτώθηκε ο καλύτερός του φίλος- εξέδωσε το 1917 την ποιητική συλλογή "Interrogation" ("Διερωτήσεις"), στην οποία αναφέρεται στον πατριωτισμό, τον ηρωισμό αλλά και τη δυσανάλογα μεγάλη θυσία των μαχητών. Το ίδιο κλίμα κυριαρχεί αργότερα στις νουβέλες "Η κωμωδία του Σαρλερουά" (1934). Συνδέθηκε φιλικά με τους σουρεαλιστές (Λουί Αραγκόν, Ζακ Ριγκό), αλλά διέκοψε τις σχέσεις του μαζί τους όταν στράφηκαν προς το κομμουνιστικό κόμμα, μετά το 1925.
Την ίδια εποχή, ο Ντριέ λα Ροσέλ συνειδητοποιεί ότι ο Πόλεμος έχει αφήσει τόσο τη Γαλλία όσο και τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης σε βαθειά κρίση ("Mesure de la France", 1922)· εκτιμά ότι ένας νέος πόλεμος μπορεί να αποφευχθεί μόνο μέσα από την ένωση της Ευρώπης. Μόνο ενωμένη η Ευρώπη, θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την "απειλή" που, όπως πιστεύει, αντιπροσωπεύουν εναντίον της "τα 150 εκατομμύρια των Ρώσων και τα 120 εκατομμύρια Αμερικανών". Στη δεκαετία του '30 ταξιδεύει αρκετά στη Λ. Αμερική, στο Βερολίνο και στη Μόσχα και προσεγγίζει ταυτόχρονα οργανώσεις της γαλλικής αριστεράς, δεξιάς και ακροδεξιάς (μεταξύ άλλων, τη "Lutte de Jeunes" του Bertrand de Jouvenel, που ασκεί πάνω του ιδιαίτερη επίδραση). Παρευρίσκεται στο ναζιστικό συνέδριο της Νυρεμβέργης, το 1933, και την επόμενη χρονιά εντάσσεται οριστικά στο φασιστικό κίνημα και αρχίζει να ευαγγελίζεται έναν "ευφυή καπιταλισμό", έναν "πατριωτικό", δηλ. μη κομμουνιστικό σοσιαλισμό ("Sosialism fasciste", 1934) και μια υπερεθνική ένωση της Ευρώπης υπό τον Χίτλερ.
Στα τρία πρώτα χρόνια της γερμανικής κατοχής εργάζεται ως διευθυντής στη Nouvelle Revue Francaise. Ωστόσο, εγκαταλείπει τη θέση του -αφού έχει γλιτώσει την πρώτη γυναίκα του, που είναι εβραία, από τα κρεματόρια- απογοητευμένος από την "εθνικιστική αλλαζονεία" των γερμανών και την πλήρη ασυμφωνία του πνεύματός τους με τη δική του ιδέα περί Ευρώπης. Η νίκη των συμμάχων στον πόλεμο προκαλεί την οριστική κατάρρευση της ιδεολογικής του κατασκευής. Προσπαθεί χωρίς επιτυχία να αυτοκτονήσει στις 11.8.1944, δύο μήνες μετά την απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία, και τα καταφέρνει τελικά ένα χρόνο αργότερα, στις 15.3.1945, παρά το ότι διανοούμενοι όπως ο Αντρέ Μαλρώ έχουν σπεύσει για την υπεράσπισή του.
Εκτός από τα πολιτικά του δοκίμια ("Mesure de la France", 1922, "Geneve ou Moscou", 1928, "L' Europe contre les patries", κ.ά.), o Πιέρ Ντριέ λα Ροσέλ έγραψε ποιήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και ημερολόγιο. Τα γνωστότερα μυθιστορήματά του είναι: "Plaintes contre inconnue", "L' homme couvert de femmes", "Un homme a cheval", "Le feu follet".
