Oι "Φανοί Πορείας" είναι μικρά καντήλια, δω κι εκεί, στα ερημικά εικονοστάσια των ελληνικών δρόμων, όπου τούτο το ταπεινό πόνημα επιχειρεί να κομίσει λίγο λάδι. Σποραδικά σημαντικοί Έλληνες και γεγονότα ξαναφωτίζουν μονοπάτια μα και σταυροδρόμια στην πορεία του ελληνισμού και δείχνουν, έως έναν βαθμό, την προοπτική της σημερινής Ελλάδος. Έτσι ο αναγνώστης μπορεί ίσως να θέσει κάποια νέα ερωτήματα, να αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες και να επανεξετάσει υπό άλλην οπτική τόσο τη διαδρομή όσο και τις αφανείς δυνατότητες μα και αυταπάτες της σύγχρονης Πατρίδας μας στην οποία τώρα επιβάλλονται άλλα πρότυπα, διαφορετικές προτεραιότητες και προ πάντων φοβικά σύνδρομα ανάξια των Ελλήνων.
Ο Νικόλαος Μέρτζος γεννήθηκε το 1936 στο πατρογονικό του Νυμφαίου σε παλαιά οικογένεια χρυσικών και εμπόρων εγκατεστημένη ήδη στη Θεσσαλονίκη, όπου διήλθε όλη του τη ζωή. Δικηγόρος, δημοσιογράφος και συγγραφέας 15 βιβλίων μέχρι το 2004. Από το 1955 επεδόθη επαγγελματικά στη δημοσιογραφία παράλληλα με τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Πρωτοστάτησε στο φοιτητικό κίνημα και στους εθνικούς αγώνες για την Κύπρο, τη Μακεδονία και τη Θράκη. Αρχισυντάκτης από το 1966 εργάσθηκε σκληρά σε πολλές εφημερίδες, σε περιοδικά, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση και στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Διακρίθηκε ιδιαίτερα στο χρονογράφημα, στο πολιτικό άρθρα και στην πολιτική ανάλυση σε εφημερίδες της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Ειδικός στα βαλκανικά ζητήματα. Ταξίδεψε σε όλον σχεδόν τον κόσμο με επιτυχείς δημοσιογραφικές αποστολές. Εξ απορρήτων στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή και Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, σύμβουλος του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Κ. Μητσοτάκη στα εθνικά θέματα 1990-1993. Διηύθυνε την ιστορική εφημερίδα "Ελληνικός Βορράς", και το περιοδικό "Μακεδονική Ζωή" καθ' όλο το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα. Μέλος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Μακεδονικής Επιτροπής όργωσε την Ελλάδα, την Ευρώπη, την Αυστραλία και τη Βόρειο Αμερική επί 30 χρόνια για τη Μακεδονία. Για την προσφορά του τιμήθηκε με δεκάδες διακρίσεις.
