ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

Μία ἀπό τίς μεγαλύτερες προκλήσεις πού θέτει στή Θεολογία ἡ σύγχρονη πολυπολιτισμική παγκόσμια κοινότητα εἶναι ἡ ἀποτίμηση καί ἡ ἀξιολόγηση τῶν ἄλλων μή χριστιανικῶν θρησκειῶν. Ὁ χριστιανός πιστός στη σύγχρονη συγκυρία εἶναι ἐκ τῶν πραγμάτων ἀναγκασμένος νά συμβιώνει στόν ἴδιο κόσμο, ἀκόμα καί ὅταν εὑρίσκεται σέ γεωγραφική ἀπόσταση, μέ ἀνθρώπους ἄλλων θρησκευτικῶν δοξασιῶν μέ διαφορετική κοσμοθεωρία καί διαφορετικές πολιτιστικές ἀξίες. Αὐτή ἡ νέα πραγματικότητα, θά μπορούσαμε νά ποῦμε συνέβαλε καί ἐπιτάχυνε στήν ἀνακάλυψη ἑνός νέου κόσμου, παρόμοια ἀλλά καί κατά πολύ διαφορετική ἀπό αὐτή πού ἔλαβε χώρα στό 15. αἰώνα. Τό παρόμοιο ὀφείλεται στό νέο πού προβάλλει στήν παραδοσιακή Δύση, τό διαφορετικό ὅμως ὀφείλεται στήν ποιότητα καί τό περιεχόμενο αὐτοῦ τοῦ νέου κόσμου πού σήμερα δέν προσδιορίζεται γεωγραφικά, ἀλλά πολιτιστικά μέ κύρια συνιστῶσα τίς θρησκεῖες.
Στή σύγχρονη συγκυρία ὁ Χριστιανισμός δέν μπορεῖ ἐκ τῶν πραγμάτων νά ἐπιδείξει κάποια ἰμπεριαλιστική, κατακτητική καί ἀποικιοκρατική διάθεση, ὅπως ἄλλοτε ἐπέδειξε στήν ἱστορία. Ἴσως μάλιστα κουρασμένος καί ἀποδυναμωμένος ἀπό τό πνεῦμα τῆς ἐκκοσμίκευσης πού διατρέχει τήν σύγχρονη δυτική κοινωνία νά μήν εἶναι ἱκανός γι ̓ αὐτό καί νά μή διαθέτει τή ζωτικότητα γι ̓ αὐτό.
Ὅταν ὁ πιστός Χριστιανός εὑρίσκεται δίπλα σέ ἕνα Μωαμεθανό, σέ ἕνα Βουδδιστή, σέ ἕνα Ἰνδουϊστή ἤ σέ ἄλλο ἄνθρωπο ὁποιασδήποτε ἄλλης θρησκείας εἶναι φυσικό πολύ ἁπλᾶ νά διερωτᾶται: Τί εἶναι ἡ ἄλλη θρησκεία; Εἶναι μιά πλάνη; Εἶναι ἡ ἀλήθεια; Εἶναι ἕνα μέρος τῆς ἀλήθειας μπροστά στήν ὁλοκληρωμένη ἀλήθεια πού εἶναι ὁ Χριστιανισμός; Μήπως ἡ ἄλλη ἀλήθεια καί ὁ Χριστιανισμός εἶναι ὑποσύνολα μιᾶς ἄλλης ἀλήθειας πού καμιά θρησκεία δέν ἔχει συλλάβει ὁλοκληρωτικά; Μήπως καί ἡ ἄλλη θρησκεία μπορεῖ νά σώσει τόν ἄνθρωπο, ὅπως αὐτό τό ἐπαγγέλλεται ὁ Χριστιανισμός; Ἐάν ὅμως ἡ ἄλλη θρησκεία μπορεῖ καί αὐτή νά ὁδηγήσει στή σωτηρία, τότε ποιά ἀξία ἔχει ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου καί τό ἀπολυτρωτικό ἔργο τοῦ Χριστοῦ; Ἐάν στήν ἄλλη θρησκεία ὑπάρχει Πνεῦμα Θεοῦ καί μάλιστα σωτήριο Πνεῦμα Θεοῦ, αὐτό δέν ἀμφισβητεῖ τή μοναδικότητα καί τήν οἰκουμενικότητα τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦγιά τήν ἀνθρωπότητα; Αὐτές καί πολλές ἄλλες παρόμοιες ἐρωτήσεις θέτει ἡ πολλές φορές δυναμική παρουσία τῶν ἄλλων θρησκειῶν στή σύγχρονη συγκυρία, ὅπου ἡ ἔντονη προβολή τῆς πλουραλιστικῆς θέσης καί ἡ σχετικοποίηση τῆς ἀλήθειας συνιστᾶ πρόκληση γιά τή Θεολογία καί τήν ταυτότητα τοῦ Χριστιανισμοῦ. Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι καταλύτης γιά τήν καλλιέργεια τῆς θεολογικῆς σκέψης στό χῶρο μιᾶς Θεολογίας τῶν θρησκειῶν ὑπῆρξαν οἱ ἀποφάσεις τῆς Β ́ Βατικανῆς. Αὐτές ἔδωσαν τό περαιτέρω ἔναυσμα τόσο σέ ρωμαιοκαθολικούς, ὅσο καί σέ ὀρθόδοξους καί προτεστάντες θεολόγους νά τολμήσουν νά τοποθετοῦν στή σύγχρονη πρόκληση ἐκθέτοντας τίς δικές τους ἀπόψεις. Τό παρόν πόνημα ἀποτελεῖ μιά προσπάθεια γιά νά ἐκτεθοῦνοἱ κυριώτερες τῶν μέχρι τώρα καταγεγραμμένων θεολογικῶν θέσεων.