Ο Θεοχάρης Προβατάκης γεννήθηκε στο χωριό Χριστός Ιεράπετρας Κρήτης και έχει σπουδάσει θεολογία, ιστορία και αρχαιολογία με υποτροφίες της ελληνικής και γαλλικής κυβερνήσεως. Προσέφερε τις υπηρεσίες του σε σημαντικές θέσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Σήμερα είναι διευθυντής συντονιστής του Υπουργείου Πολιτισμού ενώ παράλληλα διδάσκει θέματα της ειδικότητάς του σε ανώτερες και ανώτατες πανεπιστημιακές σχολές από τις οποίες και μετακαλείται. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε περιοδικά και εφημερίδες, ως συντάκτης σε λεξικά, επιστημονικά περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες και ως καθηγητής σε σχολές αξιωματικών ενόπλων δυνάμεων και σωμάτων ασφαλείας στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και έχει πραγματοποιήσει από το εθνικό δίκτυο Ραδιοφωνίας εκατοντάδες ραδιοφωνικές και δεκάδες τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα το λόγο, την ιστορία, την τέχνη και την παράδοση του Ελληνισμού. Έλαβε μέρος σε πανελλήνια κα διεθνή επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια όπου πραγματοποίησε πρωτότυπες ανακοινώσεις και είναι συγγραφέας μεγάλου αριθμού μονογραφιών, λογοτεχνικών έργων και άλλων σημαντικών εργασιών ιστορικού, θεολογικού, λαογραφικού και αρχαιολογικού χαρακτήρα, τα οποία σηματοδοτούν τη βαθιά του γνώση, την επιστημονική του κατάρτιση και το πλούσιο ερευνητικό του έργο. Έχει ανακηρυχθεί διδάκτωρ φιλοσοφίας και θεολογίας και έχει τιμηθεί με Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών μετά χρηματικού επάθλου, με Βραβεία Λογοτεχνίας όπως και με δεκάδες άλλα χρυσά και αργυρά βραβεία και άλλες διακρίσεις από Ιδρύματα και Υπηρεσίες. Μεγάλος μάλιστα αριθμός από τα έργα του, έχουν κυκλοφορήσει σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες.
Επίσης, είναι πρόεδρος Ομοσπονδίας Λογοτεχνών Ελλάδος όπως και πρόεδρος ή μέλος ικανού αριθμού πολιτιστικών φορέων. Πρόσφατα τιμήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως με το Οφφίκιον του Άρχοντος Καστρινσίου, αξίωμα ή υπούργημα ειδικής φύσεως, το οποίο κατανέμεται κατ' αξίαν και σε ειδικές μόνο περιπτώσεις. Τιμήθηκε ακόμη από τον πρίγκιπα Ιωάννη Λάσκαρη Κομνηνό της Ισπανίας με τον Ανώτατο Ταξιάρχη και με το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Αγίου Ευγενίου, από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων με το Χρυσό Σταυρό μετά Στέμματος του Τάγματος του Πανάγιου Τάφου και από την Εκκλησία της Κρήτης με τον Τίμιο Σταυρό των Αποστόλων Παύλου και Τίτου, ενώ δημοσιεύονται άρθρα και επιστημονικές του εργασίες σε έγκριτα περιοδικά και εφημερίδες μέσα και έξω από την Ελλάδα.