Μέσα από κάποιες σύντομες σημειώσεις, που ο γνωστός Ρώσος συγγραφέας Μαξίμ Γκόρκυ κράτησε στο διάστημα που επισκεπτόταν τον Λεόντα Τολστόι στο σπίτι του στη Γκάσπρα της Κριμαίας και ένα γράμμα που γράφτηκε υπό την επήρεια της "φυγής" και του θανάτου του Τολστόι, ξεπροβάλλει ανάγλυφη η αντιφατική προσωπικότητα αυτής της επιβλητικής μορφής των ρωσικών γραμμάτων.
Ο Μαξίμ Γκόρκυ (ψευδώνυμο του Αλεξέι Μαξίμοβιτς Πεσκώφ) γεννήθηκε το 1868 στο Νίζνι-Νόβγκοροντ. Από το 1875 έως το 1893 άσκησε πολλά και διάφορα επαγγέλματα, αποκτώντας έτσι μια τεράστια πείρα των ανθρώπων και της ζωής, την οποία χρησιμοποίησε ήδη από τα πρώτα του κείμενα. Πρωτοεμφανίστηκε στο λογοτεχνικό χώρο με τη νουβέλα "Μακάρ Τσουντρά" το 1892. Ακολούθησαν τα έργα του "Η γριά Ιζεργκίλ", "Τσελκάς", "Είκοσι έξι και μία", "Βάριενκα Ολέσοβα", "Φομά Γκαρντέγιεφ", "Τα παιδικά μου χρόνια", "Τα πανεπιστήμιά μου" κ.ά. Μεταξύ των ετών 1907-1908 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του "Η μάνα", που αποτέλεσε και τη βάση για το σενάριο της ομώνυμης κλασικής ταινίας του σοβιετικού κινηματογράφου. Η διεθνής απήχησή του επιβεβαιώθηκε και με τα θεατρικά έργα του που ακολούθησαν. Πασίγνωστα είναι τα έργα "Οι μικροαστοί", "Οι εχθροί", "Στο βυθό", "Οι παραμεριστές" κ.ά. Η σύλληψή του κατά την επανάσταση του 1905 προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών σ' ολόκληρο τον κόσμο. Μετά την απελευθέρωσή του εγκαταστάθηκε στο Κάπρι της Ιταλίας. Το 1921, φεύγει από τη Ρωσία για να ζήσει στη Γερμανία και στο Σορέντο της Ιταλίας απ' όπου επιστρέφει, οριστικά πλέον, στην τότε Σοβιετική Ένωση το 1928. Καθιερώθηκε ως πρωτεργάτης της νέας σοβιετικής λογοτεχνίας και πέθανε στη Μόσχα το 1936.
