Βιβλία Ε΄-Ι΄. Πρακτικές, ποιητικές και θεωρητικές επιστήμες. Εξέταση της ουσίας: «Τι είναι το ον;» Το αντιληπτό από τη νόηση είδος ως ουσία των όντων. Η «ύλη». Τα όντα από εξελικτική άποψη. Δύναμη και ενέργεια. Το Εν. Κριτική στις πυθαγόρειες και πλατωνικές απόψεις.
