Βία & καταναλωτισμός

Η αφθονία και η κατανάλωση διαφόρων «αγαθών» ήρθε μετά τις απάνθρωπες καταστροφές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, να θρέψει την ψευδο-επικούρεια αντίληψη πως ο καθένας μπορεί να έχει μια σχετικά εύκολη πρόσβαση στην ευμάρεια και να γίνει έτσι «ευτυχισμένος». Αυτή η εύκολη πρόσβαση στα «αγαθά ευημερίας και ευτυχίας» ανέτρεψε σταδιακά την έννοια της ανάγκης, έτσι όπως την είχε προβλέψει ο Μαρξ. Προοδευτικά, αναπτύχθηκε ένα ρεύμα καταναλωτισμού, με υπόγεια «συνέπεια» να επέλθουν σημαντικές αλλαγές στις ανθρώπινες σχέσεις που συγκροτούν το ανθρώπινο περιβάλλον. Έκαναν έτσι την εμφάνισή τους φαινόμενα που δεν υπήρχαν στις προηγούμενες κοινωνίες: οι απεργίες πείνας, οι παθολογίες διατροφής, όπως η βουλιμία και η ανορεξία, οι εξαρτήσεις από διάφορες ουσίες (ναρκωτικά, αλκοόλ κλπ.) καθώς και από τις οθόνες και τα κοινωνικά δίκτυα, οι τρομοκρατικές ομάδες ένοπλης πάλης, όπως οι Ερυθρές Ταξιαρχίες, η 17 Νοέμβρη σ’ εμάς και μια πληθώρα βίαιων κοινωνικών συμπεριφορών, ο χουλιγκανισμός κλπ. Η βία αυτή επεκτάθηκε «ανέμελα» στη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον, μολύνοντάς το ποικιλοτρόπως με τα υπεράριθμα και ρυπογόνα προϊόντα του καταναλωτισμού. Το περιβάλλον έγινε έτσι δύσκολα βιώσιμο σε ορισμένες περιοχές ή και καταστροφικό για τους ίδιους τους κατοίκους του, σαν να τους «εκδικούνταν» για το κακό που του έκαναν. Υπερβαίνοντας τις υπάρχουσες κοινωνιολογικές αναλύσεις για την ανάπτυξη μιας «ναρκισσιστικής κουλτούρας» και την «απομόνωση του Εγώ» μέσα στο «δεν μου λείπει τίποτα», το βιβλίο αυτό εξετάζει τα καινούργια αυτά φαινόμενα (απεργίες πείνας κλπ.) και εμβαθύνει τις υποχθόνιες αλλαγές που έφερε στις ανθρώπινες σχέσεις η γενικευμένη «εμπορικοποίηση». Η κατανόηση και η συνειδητοποίηση αυτών των μετασχηματισμών μπορεί να συμβάλει σε μια σχετική απελευθέρωση από τον καταναλωτισμό και τις συνέπειές του στις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους αλλά και με το περιβάλλον τους.