Σταθερή πεποίθησή μου, που συχνά τις τελευταίες δεκαετίες επαναλαμβάνω, είναι ότι: η "μία, αγία, καθολική και αποστολική Εκκλησία", στην οποία ανήκουμε, δεν ζει αποκλειστικά για τον εαυτό της. Ό,τι είναι, ό,τι κατέχει, ό,τι προσφέρει, προορίζεται για ολόκληρη την ανθρωπότητα, για την ανύψωση και την ανακαίνιση του κόσμου. Γι’ αυτό οφείλει να ευρίσκεται σε εγρήγορση, να αγρυπνεί, να παρακολουθεί την πορεία και την εξέλιξη της οικουμένης, να μελετά τα σημεία των καιρών. Ώστε να είναι σε θέση να δίνει τη μαρτυρία του Ευαγγελίου και να μοιράζεται με όλους τους ανθρώπους τα δώρα του Θεού: την αλήθεια, την αγάπη, την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, την καταλλαγή, την εμπειρία του Σταυρού και της Αναστάσεως με την προσδοκία της αιωνιότητος.
Μέσα σε αυτή την προοπτική, η Ορθόδοξη συνείδηση δεν είναι δυνατόν να παραμείνει απαθής στο κοινωνικό γίγνεσθαι, σε πνευματικές ζυμώσεις που επηρεάζουν το ανθρώπινο γένος. Όσοι έχουν υπεύθυνες θέσεις στην Εκκλησία, αλλά και γενικότερα τα συνειδητά μέλη της καλούνται να αγρυπνούν. Η προτροπή του Χριστού "γρηγορείτε" (Ματθ. 26:38-41· Μάρκ. 13:35-37) είναι πολλαπλά επίκαιρη. Οφείλουν να μετέχουν στη διερεύνηση των συγχρόνων συνθηκών και με λόγο κριτικό, παρηγορητικό, καθοδηγητικό, να συμβάλλουν στην ορθότερη αντιμετώπιση των αναφυομένων προβλημάτων. Η εγρήγορση είναι χρέος των Ορθοδόξων.
Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στην παρούσα συλλογή επιδιώκουν να εκφράσουν μία Ορθόδοξη άποψη σε κρίσιμα σύγχρονα θέματα. Πρόκειται για εισηγήσεις και ομιλίες σε Συνελεύσεις, Συνέδρια διορθόδοξα, διαχριστιανικά, διαθρησκειακά, που συνήλθαν σε διάφορες πόλεις (Βελιγράδι, Βουκουρέστι, Πόρτο Αλέγκρε Βραζιλίας, Αθήνα, Λυών, Κολυμπάρι Κρήτης, Τίρανα). Τα θέματα που θίγονται παρουσιάζουν γενικότερο ενδιαφέρον, όπως: Η Ορθοδοξία στην τρίτη χιλιετία· Σχέσεις Ορθοδοξίας με τις θετικές επιστήμες· Ορθόδοξη Ενότητα και Ιεραποστολή· Ορθόδοξη συμβολή σε παγκόσμια θέματα· Συμβολή του Χριστιανισμού στον ευρωπαϊκό πολιτισμό· Βαλκανική συμβίωση· Αναζήτηση βασικών αξιών ζωής· Μεταμόρφωση του κόσμου· Πολυθρησκευτική Ευρώπη και Ορθοδοξία· Τολμούμε να ελπίζουμε· Οικονομική κρίση· Διωγμοί και μαρτύριο των Χριστιανών· Παγκόσμια ειρήνη. Επίσης δημοσιεύονται κείμενα για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο των Ορθοδόξων Εκκλησιών και ως Επίμετρο το επίσημο Μήνυμά της - επίκαιρος συμβολισμός εγρηγόρσεως των Ορθοδόξων".
Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας (1992 εξ.) Αναστάσιος (Γιαννουλάτος) είναι Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1991 εξ.), Επίτιμο Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (2005 εξ.) και Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (2006 εξ.). Επίσης επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας η Φιλοσοφίας δεκαεπτά Πανεπιστημίων, Πανεπιστημιακών Σχολών η Τμημάτων (Ελλάδος, Η.Π.Α., Ρουμανίας, Κύπρου, Γεωργίας, Αλβανίας, Ιταλίας). Γεννήθηκε στον Πειραιά, 4 Νοεμβρίου 1929. Αριστούχος πτυχιούχος και διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Θρησκειολογία, Ιεραποστολική και Εθνολογία στα Πανεπιστήμια Αμβούργου και Μαρβούργου της Γερμανίας ως μεταπτυχιακός υπότροφος του Ιδρύματος Alexander von Humboldt. Μελέτησε το Ισλάμ, τον Βουδδισμό, τον Ταοισμό, τον Κομφουκιανισμό και τα αφρικανικά θρησκεύματα, σε χώρες όπου ακμάζουν αυτές οι θρησκείες. Ομιλεί αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά· διαβάζει
