Εγώ, ο Καραγκιόζης «1922-2022. Ταξιδεύοντας έναν αιώνα µε το τραίνο»

Υµνηµένος από τον Σικελιανό και τον Εγγονόπουλο, τον Τσαρούχη και τον Κουν, ύποπτος στις εξουσίες και περιφρονηµένος από κάποιους «αξιοπρεπείς» είτε «καλλιεργηµένους», ο περιθωριακός υποτίθεται ελληνικός Καραγκιόζης κατάφερε για πάνω από έναν αιώνα να µιλήσει καίρια για τα πιο κεντρικά, αισθητικά, κοινωνικά και πολιτικά µας προβλήµατα. Το βιβλίο αυτό ας θεωρηθεί ένας φόρος τιµής στους δηµιουργούς του, που παρά την φτώχια και τα βάσανα κατάφεραν να γεννήσουν το γέλιο µέσα από το δάκρυ και να µετουσιώσουν σε λαϊκή και υψηλή τέχνη ένα πλούτο ψυχής.

Aυτό το βιβλίο ξεκινά με έναν δίγλωσσο θεωρητικό και πρακτικό οδηγό του Καραγκιόζη. Στη συνέχεια, μια επιλογή πολύ διαφορετικών κειμένων που μιλούν για τον θαυμασμό για το καλλιτεχνικό αυτό είδος, αλλά και τις δυσκολίες όσων το ανέδειξαν και αυτών που συνεχίζουν να το υπηρετούν επάξια. Και ακόμη μια σύντομη αναφορά στο πλουσιότατο υλικό που αποτελούν τα σωζόμενα, και ανέκδοτα ακόμη, Τετράδια του Καραγκιόζη, με στίχους τραγουδιών, μονολόγους και διαλόγους, που συνιστούν τα πολύτιμα αρχεία του μπερντέ. Ολοκληρώνεται με μια σύνοψη βιβλιογραφίας και ένα αγγλικό γλωσσάρι.

Στον κατάλογο-βιβλίο παρουσιάζονται έργα δώδεκα –αναφερόμενων με αλφαβητική σειρά– μαστόρων του Καραγκιόζη, των Μίμη Ασπιώτη, Τάσου Ασωνίτη, Ανδρέα Ιδαλία, Κώστα Καρεκλά, Γιάννη Κόκκορη, Σπύρου Κούζαρου, Κώστα Μακρή, Παναγιώτη Μιχόπουλου, Χριστόδουλου Πάφιου, Δημήτρη Πίτσικα, Ευγένιου Σπαθάρη, Χρήστου Χαρίδημου που αποτέλεσαν τμήμα της έκθεσης που φιλοξενήθηκε στο σταθμό του τραίνου στο Ναύπλιο με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Βασίλη Παπαντωνίου, που άλλωστε έχει ειδική συλλογή για το Θέατρο Σκιών.

***

Praised by Sikelianos and Engonopoulos, Tsarouchis and Koun, viewed as suspect by the authorities and snubbed by some for lacking “dignity” and “culture”, the Greek Karaghiozis, although marginal, has managed for more than a century to deal successfully with central aesthetic, social and political matters. This book should therefore be considered a homage to the creators who, despite poverty and sufferings, succeeded to get laughter out of tears and transformed the wealth of their soul into a popular sublime art.

This illustrated catalogue of the collection comprises several sec- tions. The first offers a bilingual theoretical and practical companion to Karaghiozis. Next, it includes a selection of texts celebrating this art form but also analyzing the social contradictions it brought to the fore. There is also brief reference to the wealth of material found in the surviving and still unpublished Karaghiozis Notebooks with song lyrics and Shadow Theatre monologues and dialogues. It closes with a select bibliography and an English-language glossary.

Twelve shadow puppet masters are presented here: they are (in alphabetical order) Mimis Aspiotis, Tasos Asonitis, Christos Charidimos, Andreas Idalias, Kostas Kareclas, Yiannis Kokkoris, Spyros Kouzaros, Kostas Makris, Panayotis Mihopoulos, Christodoulos Pafios, Dimitris Pitsikas and Evghenios Spatharis, part of the exhibition hosted at the “Stathmos” (Old train station) of Nafplion with the initiative of Basil Papantoniou Foundation, which hosts a permanent collection of Shadow Theatre.