Ενοποιημένες ποσοτικές μέθοδοι στα Οικονομικά

Το παρόν βιβλίο επιχειρεί μια παρουσίαση των ποσοτικών μεθόδων που είναι αναγκαίες για την οικονομική επιστήμη, σε ένα ενιαίο μεθοδολογικό και σημειογραφικό πλαίσιο. Οι ποσοτικές μέθοδοι των Οικονομικών συνήθως χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες, μαθηματικά, στατιστική και οικονομετρία. Τα τελευταία χρόνια μια τέταρτη κατηγορία έχει κάνει αισθητή την παρουσία της στον χώρο των Οικονομικών. Αυτή η κατηγορία είναι η θεωρία πιθανοτήτων. Εκτός του ότι η θεωρία πιθανοτήτων από μόνη της είναι αναγκαία για την κατανόηση της σύγχρονης οικονομικής θεωρίας, επίσης λειτουργεί και ως συνδετικός κρίκος μεταξύ των προαναφερθέντων τριών κατηγοριών, δηλαδή των μαθηματικών, της στατιστικής και της οικονομετρίας. Η βασική διάκριση μεταξύ οικονομικών μοντέλων και μεθόδων μπορεί να γίνει αναλόγως με το αν κάνουν χρήση ή όχι της θεωρίας πιθανοτήτων. Αν τα οικονομικά μοντέλα υποθέτουν ότι οι οικονομικές μονάδες κινούνται σε καθεστώς απόλυτης βεβαιότητας, τότε υιοθετούν το λεγόμενο ντετερμινιστικό πλαίσιο. Σε αυτό το πλαίσιο ο ρόλος της θεωρίας πιθανοτήτων εξαντλείται στα πεδία της στατιστικής και οικονομετρίας, σκοπός των οποίων είναι ο έλεγχος των προτεινόμενων θεωριών και η μέτρηση των οικονομικών σχέσεων. Αν, αντίθετα, τα οικονομικά μοντέλα χτίζονται κάτω από την υπόθεση της αβεβαιότητας, τότε η επίκληση της θεωρίας πιθανοτήτων γίνεται από την πρώτη στιγμή της ανάπτυξης της οικονομικής θεωρίας και οι πιθανοθεωρητικές έννοιες δεσπόζουν στην ανάπτυξη των λεγόμενων στοχαστικών οικονομικών μοντέλων. Μια επιπλέον διάκριση των οικονομικών μοντέλων είναι η διάκριση μεταξύ στατικών και δυναμικών μοντέλων. Ένα δυναμικό μοντέλο περιγράφει τη συμπεριφορά μιας ή περισσοτέρων οικονομικών μεταβλητών στον χρόνο. Η σύζευξη των παραπάνω δύο διακρίσεων δημιουργεί τέσσερεις υποκατηγορίες, εκ των οποίων οι ακόλουθες δύο, ντετερμινιστικά δυναμικά μοντέλα και στοχαστικά δυναμικά μοντέλα, αποτελούν τον κύριο κορμό του παρόντος βιβλίου. Τα ντετερμινιστικά δυναμικά μοντέλα αναπτύσσονται στο πρώτο μέρος του βιβλίου. Τα στοχαστικά δυναμικά μοντέλα αναπτύσσονται στις ενότητες της θεωρίας πιθανοτήτων, στοχαστικών ανελίξεων, στατιστικής και οικονομετρίας. Όλα τα θεωρητικά μοντέλα ακολουθούνται από εκτενείς εφαρμογές, στις οποίες μεταξύ άλλων γίνεται προσπάθεια να εξηγηθεί γιατί επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος τύπος μοντέλου έναντι κάποιου άλλου.