Παρά τις Κασσάνδρες, η κατάρρευση της Εσπερίας δεν έχει συντελεστεί μέχρι τώρα. Και παρ' όλα αυτά η ειρήνη και η ευημερία στην Ευρώπη δεν έχουν με κανέναν τρόπο εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα. Πρέπει να αντιμετωπισθούν τα καινούργια προβλήματα.
Μόνο εάν η Ευρώπη έχει κοινή παρουσία μπορεί εν όψει των παγκοσμίων προκλήσεων να αποκτήσει τη δυνατότητα να ακουστεί μέσα στο κονσέρτο των παγκόσμιων δυνάμεων. Παρά τις μεγάλες προόδους, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εξαιρετικά δυσκίνητη. Η διεύρυνση της ΕΕ ενδέχεται να θέσει σε σημαντικό κίνδυνο την ικανότητα λειτουργία της.
Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, η Ευρωπαϊκή Ένωση απέχει πολύ από το να είναι ικανή να δράσει, γεγονός που φάνηκε τελευταία σε όσα διαδραματίστηκαν στη Βοσνία και στο Κόσοβο και το υπογραμμίζουν οι αυξανόμενες εντάσεις στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Αν όμως η εσωτερική ανάπτυξη της Ε.Ε. δεν συμβαδίσει με τη διεύρυνσή της, τότε -αυτή είναι διάγνωση του πρώην καγκελάριου Σμιτ- δεν αποκλείεται καθόλου η αποτυχία της.
Ο Χέλμουτ Σμιτ αναπτύσσει σειρά προτάσεων για την περαιτέρω εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύει την εκούσια πρόσδεση της Γαλλίας και της Γερμανίας και την πιο στενή συνεργασία μεταξύ τους σε πρωταρχική αναγκαιότητα.
