Η διαρκής ανασυγκρότηση των Βαλκανίων

Ο τρό­πος με τον οποίο ερ­μη­νεύ­τη­καν οι πό­λε­μοι που ση­μά­δε­ψαν τη δι­ά­λυ­ση της πρώ­ην Γι­ου­γκοσ­λα­βί­ας (1991-1999), επι­μή­κυ­ναν και δυ­νά­μω­σαν το συμ­βο­λι­κό τεί­χος που χω­ρί­ζει τα Βαλ­κά­νια από την Ευρώ­πη. Έδω­σαν νέα πνοή και εφαρ­μο­γή σε στε­ρε­ό­τυ­πα και αντι­λή­ψεις δι­α­φο­ρε­τι­κό­τη­τας και χά­σμα­τος, πολ­λές από τις οποί­ες επι­βι­ώ­νουν μέ­χρι σή­με­ρα, αν και με λι­γό­τε­ρη έντα­ση. Οι προ­σπά­θει­ες της δι­ε­θνούς κοι­νό­τη­τας και ιδι­αί­τε­ρα της Ε.Ε. να ανα­συ­γκρο­τή­σουν την πε­ρι­ο­χή με­τά την επέμ­βα­ση του ΝΑ­ΤΟ στο Κό­σο­βο το 1999, δη­μι­ούρ­γη­σαν αρ­χι­κά ένα κλί­μα αισι­ο­δο­ξί­ας, ευφο­ρί­ας και ανα­νέ­ω­σης. Εν­δει­κτι­κή έκ­φρα­ση αυτού υπήρ­ξε η εντα­τι­κή χρή­ση των όρων Δυ­τι­κά Βαλ­κά­νια και Νο­τι­ο­α­να­το­λι­κή Ευρώ­πη που συ­νυ­πάρ­χουν μέ­χρι και σή­με­ρα με τον όρο Βαλ­κά­νια.

Η ανα­συ­γκρό­τη­ση των Βαλ­κα­νί­ων απο­δεί­χτη­κε μια δύ­σκο­λη υπό­θε­ση. Πα­ρά την έντα­ξη της Σλο­βε­νί­ας, της Βουλ­γα­ρί­ας, της Ρου­μα­νί­ας και της Κρο­α­τί­ας στην Ε.Ε. υπάρ­χει ακό­μα με­γά­λη αβε­βαι­ό­τη­τα για τον χρο­νι­κό ορί­ζο­ντα μι­ας με­γα­λύ­τε­ρης δι­εύ­ρυν­σης της Ε.Ε. στην πε­ρι­ο­χή. Υπ αυτή την έν­νοια, η πε­ρι­ο­χή μοι­ά­ζει να βρί­σκε­ται σε μια δι­αρ­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση. Το βι­βλίο αυτό φω­τί­ζει τις συμ­βο­λι­κές πτυ­χές αυτής της δι­α­δι­κα­σί­ας. Αναμ­φί­βο­λα, ο κα­θρέ­φτης της πρώ­ην Γι­ου­γκοσ­λα­βί­ας απο­τέ­λε­σε ίσως το πιο κα­θο­ρι­στι­κό στοι­χείο για την ανα­κύ­κλω­ση αρ­νη­τι­κών ιδε­ών σε δι­ε­θνή ΜΜΕ. Δεν ήταν όμως το μό­νο. Η συ­σχέ­τι­ση της ελ­λη­νι­κής οικο­νο­μι­κής κρί­σης με τα Βαλ­κά­νια ήταν ακό­μα ένας κα­θρέ­φτης. Αντί­θε­τα με προ­σεγ­γί­σεις που μυ­θο­ποι­ούν την έν­νοια των Βαλ­κα­νί­ων (γε­ω­γρα­φία, ιστο­ρία, πο­λι­τι­σμός), η με­λέ­τη αυτή απο­τυ­πώ­νει τη δυ­σκο­λία της δι­α­μόρ­φω­σης συ­νο­λι­κών αφη­γη­μά­των που να πε­ρι­λαμ­βά­νουν όλους τους με­τα­σχη­μα­τι­σμούς από το τέ­λος του Ψυ­χρού Πο­λέ­μου μέ­χρι σή­με­ρα.