Η έννοια της αγωνίας


Συγγραφέας : Kierkegaard, Soren, 1813-1855
Μεταφραστής : Τζαβάρας, Γιάννης Γ., 1950-
Εκδότης : Δωδώνη Γενικές Εκδόσεις
Έτος έκδοσης : 2013
ISBN : 978-960-558-051-3
Σελίδες : 228
Σχήμα : 21x14
Κατηγορίες : Υπαρξισμός Φιλοσοφία, Νεότερη Φιλοσοφία και θρησκεία

18.10 € 14.48 €




Αυτή εδώ η μελέτη έχει σκοπό να πραγματευτεί την έννοια "αγωνία" ψυχολογικά, έχοντας πάντα in mente (κατά νου) και καταντίκρυ της το δόγμα του προαπατορικού αμαρτήματος. Κατά κάποιον τρόπο θα την απασχολήσει, αν και σιωπηλά, η έννοια "αμαρτία". Κι όμως η αμαρτία δεν προσφέρεται για ψυχολογικό ενδιαφέρον, κι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει πως αυτός που θέλει να την πραγματευτεί έτσι, αφήνεται να υπηρετεί ένα παρανοημένο αισθητισμό. Η αμαρτία έχει την καθορισμένη της θέση, ή μάλλον δεν έχει καμμιά θέση, γιατί αυτό ακριβώς είναι και ο ορισμό της. Κι αν την πραγματευτείς έξω απ' τη δικαιοδοσία της, την αλλοιώνεις, μια και ρίχνεις πάνω της ένα φως που δεν τη φωτίζει ουσιαστικά. Εκφυλίζεις την έννοια και ταυτόχρονα καταστρέφεις την ατμόσφαιρα, γιατί υπάρχει μια αλήθεια ατμόσφαιρας που αντιστοιχεί σε κάθε αλήθεια έννοιας, και αντί για μια αληθινή ατμόσφαιρα που θα διαρκέσει, προτιμάς την παροδική γοητεία ατμόσφαιρας ψεύτικης. Αν λοιπόν τραβήξεις την αμαρτία μέσα στην αισθητική, θα 'χεις ατμόσφαιρα επιπολαιότητας ή μελαγχολίας γιατί η κατηγορία όπου ανήκει η αμαρτία είναι η αντίφαση, κι η αντίφαση δε μπορεί να 'ναι τίποτα άλλο έξω από κωμική ή τραγική. Η ατμόσφαιρα λοιπόν της αμαρτίας αλλοιώνεται, γιατί η ατμόσφαιρα που αντιστοιχεί σ' αυτήν είναι η σοβαρότητα. Όμοια αλλοιώνεται και η έννοιά της, γιατί είτε κωμική είτε τραγική η αμαρτία μπορεί και τα δυο: και να διατηρηθεί πραγματική και να καταργηθεί μ' ένα ασήμαντο τέχνασμα, ενώ η έννοιά της την θέλει να υπερνικηθεί. Στο βάθος η κωμικότητα και η τραγικότητα δεν έχουν εχθρό, έξω από ένα μπαμπούλα που μας κάνει να κλαίμε ή να γελάμε.

Ο υπαρξιστής φιλόσοφος Soren Kierkegaard γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1813 στην Κοπεγχάγη. Ήταν το έβδομο παιδί του Michael Pedersen Kierkegaard, ενός εύπορου υφασματέμπορου, και της δεύτερης γυναίκας του, Anne Lund. Το 1830 εγγράφεται στη Θεολογική Σχολή. Εντρυφώντας στην αρχαία ελληνική γραμματεία γοητεύεται από τον Σωκράτη, τον οποίο έχει πλέον ως πρότυπο. Το 1837 γνωρίζει τη Regine Olsen. Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφορεί το πρώτο του βιβλίο, μια κριτική σε νουβέλα του Hans Christian Andersen. Οι αλλεπάλληλες οικογενειακές τραγωδίες - η μητέρα του και πέντε από τα έξι αδέλφια του πεθαίνουν από αρρώστιες ή δυστυχήματα - τον ωθούν να αφιερώσει τη ζωή του στο "τι ακριβώς σημαίνει να είσαι χριστιανός στη σημερινή χριστιανοσύνη". Το 1841 ανακοινώνει στη Regine ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν, επειδή "λογοδοτεί σ' ένα ανώτερο δικαστήριο". Υποβάλλει στη Θεολογική Σχολή το διδακτορικό του με θέμα τη σωκρατική ειρωνεία. Το 1843 γράφει με ψευδώνυμο το "Είτε-Είτε", που σηματοδοτεί την αφετηρία του φιλοσοφικού του έργου. Ακολουθούν, με διαφορετικό πάντοτε ψευδώνυμο, τα: "Ημερολόγιο ενός γητευτή" (1842), "Επανάληψη" (1843), "Φόβος και τρόμος" (1843),"Φιλοσοφικά θρύμματα" (1844), "Έννοια της αγωνίας" (1844), "Πρόλογοι" (1844), "Στάδια στην πορεία της ζωής" (1845), "Δεκαοκτώ ευεργετικές ομιλίες 1843-1845" και "Τρεις ομιλίες για φανταστικές περιστάσεις" (1845). Η δεύτερη συγγραφική περίοδος όπου το επίθετο Kierkegaard αντικαθιστά πλέον τα ψευδώνυμα αρχίζει με τις "Ευεργετικές ομιλίες σε διάφορα πνεύματα" (1847). Ακούει για τον Δανό θεολόγο Adler, που καθαιρείται από την Εκκλησία, και γράφει το "Βιβλίο για τον Adler". Το 1847 δημοσιεύει τα "Έργα αγάπης", "αφιερωμένα σ' εκείνον τον ένα που με χαρά και ευγνωμοσύνη ονομάζω αναγνώστη μου". Ολοκληρώνει τις Χριστιανικές ομιλίες, που κυκλοφορούν το 1848, τον "πιο αποδοτικό χρόνο που έχω ζήσει ως συγγραφέας". Γράφει το "Ασθένεια προς θάνατον" (1849), που θεωρεί το πιο σημαντικό θρησκευτικό του έργο και την "Εξάσκηση στο χριστιανισμό" (1850). Το 1851 ακολουθούν τα εξής: "H άποψη για το έργο μου ως συγγραφέα", "Δύο ομιλίες για τη θεία κοινωνία της Παρασκευής" και "H αυτοκριτική που συνιστάται για τη σύγχρονη εποχή". Τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του ο Kierkegaard βάλλει κατά του εκκλησιαστικού κατεστημένου μέσα από μια έντονα επικριτική αρθρογραφία στην εφημερίδα "Πατρίς" και στο δεκαπενθήμερο φυλλάδιο "Στιγμή", το οποίο συντάσσει εξ ολοκλήρου. Πεθαίνει στις 11 Νοεμβρίου 1855, στα σαράντα δύο του χρόνια.






e-mail Facebook Twitter