Το βιβλίο αυτό μπορεί να θεωρηθεί σχολιασμός μιας εποχής που αποδείχτηκε μοιραία. Η περίοδος 2004-2009 θα μπορούσε να είχε καταγραφεί στην ιστορία απλώς σαν "χαλαρή πενταετία", σαν "αναβλητική", ή κάπως έτσι. Ατύχησε όμως γιατί το 2007-2008 προσέκρουσε στην πρώτη παγκόσμια κρίση της παγκοσμιοποίησης, οι επιπτώσεις της οποίας ακόμα συνεχίζονται. Μαζί ατύχησε και η Ελλάδα.
Η σημερινή κατάληξη της περιόδου δικαιολογεί τον τίτλο "Η Μοιραία Πενταετία" και καθιστά δυστυχώς το βιβλίο χρονικό της εθνικής και πολιτικής ολιγωρίας.
Παρακολούθησα τη συγκεκριμένη περίοδο από ένα προνομιακό παρατηρητήριο: αρθρογραφώντας σταθερά, ανά τρεις εβδομάδες, στην εφημερίδα "Τα Νέα του Σαββάτου". Είχα έτσι την ευκαιρία και το κίνητρο να παρατηρώ και να σχολιάζω σταθερά τις εξελίξεις, με μια ορισμένη απόσταση από την επικαιρότητα, αλλά και με την αναγκαία συνέχεια.
Συγκεντρωμένη εδώ, αυτή η αρθρογραφία αποκτά μια συνοχή λόγω της διάρκειάς της σε πείσμα της μεταβαλλόμενης θεματολογίας, συγκροτεί κάτι σαν "ιστορία της επικαιρότητας" της περιόδου.
Εθνικός πολιτικός στόχος ήταν η αναγκαία ανασύνταξη ώστε η Ελλάδα της δραχμής να περάσει χωρίς περιπέτειες και ωδίνες στην εποχή του ευρώ. Πρώτος άξονας που διαπερνά αυτό το βιβλίο είναι ακριβώς η συνεχής υπόμνηση του στόχου, η ιδεολογική, θεωρητική, πολιτική (αλλά όχι κομματική) υποστήριξή του, ο σχολιασμός των πολιτικών αστοχιών, η κριτική των αγκυλωμένων νοοτροπιών και συμπεριφορών που τον απομάκρυναν, η υπέρβαση του κλειστού συντηρητικού εθνοκεντρισμού στην κατεύθυνση ενός νέου πατριωτισμού και μιας δημοκρατικής κουλτούρας που δίνει βάρος στα δικαιώματα του πολίτη αλλά και στις υποχρεώσεις του.
Ως προς την Ευρώπη, το βιβλίο καταγράφει τη βαθιά ανησυχία για την οπισθοχώρηση της διαδικασίας ενοποίησης με την αυξανόμενη επικράτηση της διακυβερνητικής μεθόδου. Καταγράφει, επίσης, τη φθορά του ιδεολογικού προτάγματος της αλληλεγγύης των ευρωπαϊκών λαών. Μπορεί να εμψυχώσει έναν νέο ευρωπαϊσμό; Αυτό είναι το μεγάλο διακύβευμα από το οποίο εξαρτάται η φυσιογνωμία των προοδευτικών δυνάμεων του μέλλοντος. Στην Ευρώπη, αλλά εμμέσως και στον Κόσμο.
Ο Γιάννης Βούλγαρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951. Διδάκτορας Πολιτικών Επιστημών, ερευνητής στο Ινστιτούτο Πολιτικής Κοινωνιολογίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, έχει δημοσιεύσει μεταξύ άλλων: "Ο δύσκολος εκσυγχρονισμός: πολιτικές στρατηγικές και κοινωνικό κράτος στη σύγχρονη Ιταλία", Εξάντας (1990)· "Η επόμενη ημέρα: μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού" (επιμ.), Παρατηρητής (1992)· "Φιλελευθερισμός, συντηρητισμός, κοινωνικό κράτος 1973-1990", Θεμέλιο (1994)· "Καπιταλισμός και δημοκρατία: η επάνοδος του παλαιού προβλήματος", Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης (1997)· "L' Italia del Centro-sinistra", εκδόσεις Carocci (1998)· "Η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης 1974-1990: σταθερή δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία", Θεμέλιο (2001)· "Η πρόκληση της ηγεμονίας", Πόλις (2003)· "Η Ελλάδα από τη Μεταπολίτευση στην παγκοσμιοποίηση", Πόλις (2008)· "Στα μονοπάτια του Αντόνιο Γκράμσι: Πολιτική και πολιτισμός από το έθνος-κράτος στην παγκοσμιοποίηση" (επιμ.), Θεμέλιο (2010)· "Η μοιραία πενταετία: Η πολιτική της αδράνειας 2004-2009", Πόλις, 2011. Επίσης έχει δημοσιεύσει δοκίμια και άρθρα που επικεντρώνονται στα ζητήματα της δημοκρατίας και του καπιταλισμού, του κράτους και της κοινωνίας πολιτών, της παγκοσμιοποίησης και της σύγχρονης πολιτικής ανάλυσης. Αρθρογραφεί τακτικά στα "Νέα", ενώ στο παρελθόν έχει διευθύνει τα "Ενθέματα" της "Κυριακάτικης Αυγής" και έχει συνεργαστεί με την "Καθημερινή".
