Η περί παιδείας διδασκαλία του Αριστοτέλους

Η μελέτη της περί παιδείας διδασκαλίας του Αριστοτέλους συνδέεται κατά τρόπο αναπόσπαστο με την πολιτική και την ηθική φιλοσοφία του. Ο φιλόσοφος είχε αξιολογήσει πλήρως τη σημασία της παιδείας για τη δημιουργία των ενάρετων πολιτών, καθώς οι πολίτες, δι' αυτής, συνειδητοποιούν την ευθύνη, που έχουν για την πορεία της πόλεως. Η περί παιδείας θεωρία του Αριστοτέλους καθιστά τον άνθρωπο, και δη τον νέο, αποδέκτη των θεμελιωδών αρχών της επιτεύξεως της εναρέτου πόλεως. Στο στοχασμό του ο πεπαιδευμένος άνθρωπος, ο πολιτικά ενεργός πολίτης και ο ενάρετος χαρακτήρας αποτελούν αδιάσπαστη ενότητα και το θεμέλιο επί του οποίου θα δομηθεί η ευδαίμων πόλεως. Η παιδεία είναι η μέγιστη πολιτική πράξη και, ως εκ τούτου, επιβάλλεται να αποτελέσει τη μέριμνα των πολιτικών και της οργανωμένης κοινωνίας. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σε ελληνικό επίπεδο, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η απομάκρυνση του πνευματικού κόσμου από τη συστηματική μελέτη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων. Το ανωτέρω συμβαίνει, επειδή τα συγκεκριμένα κείμενα θεωρούνται ότι δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Η τάση αυτή επέφερε τον αποπροσανατολισμό των πολιτών από το σκοπό της πόλεως που συνίσταται στην επικράτηση των ανθρωπιστικών αξιών. Η ανθρωπιστική παιδεία αντικαταστάθηκε από την επαγγελματική εκπαίδευση, γεγονός που επιδρά δυσχερώς στην ηθική και την πνευματική ανάπτυξη των νέων γενεών. Η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων είναι αναγκαία, δεδομένων των διαχρονικών αξιών που παρέχονται δια των κειμένων τους. Βεβαίως, οι κοινωνικές, οι οικονομικές και οι πολιτικές συνθήκες έχουν μεταβληθεί εν σχέσει προς τη χρονική περίοδο, κατά την οποία οι κλασσικοί φιλόσοφοι συνέγραψαν τα έργα τους, συμπεριλαμβανομένου και του Αριστοτέλους. Το ανωτέρω δεν σημαίνει ότι οι σκοποί της σύγχρονης κοινωνίας διαφέρουν προς αυτούς που θέτει ο Σταγειρίτης, διότι οι ιδιότητες και οι ανάγκες της ανθρωπίνης φύσεως παραμένουν όμοιες προς εκείνες των ανθρώπων της εποχής του Αριστοτέλους. Η χρονική απόσταση, συνεπώς, εκμηδενίζεται, τα κλασσικά έργα παραμένουν επίκαιρα, καθ' όσον ο προβληματισμός επί του ανθρωπίνου βίου παραμένει αμετάβλητος. Η παρούσα μελέτη διερευνά την επίδραση της αριστοτελικής περί παιδείας διδασκαλίας στη διαμόρφωση του πολίτου και της κοινωνίας παραλλήλως δε επιχειρείται η διαπίστωση της επιρροής της στις μεταγενέστερες αυτού και σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες. Η αριστοτελική διδασκαλία για την παιδεία είναι επίκαιρη και διδακτική, ιδίως στη σύγχρονη εποχή, δεδομένων των εκπαιδευτικών προβλημάτων που -κατά κύριο λόγο- αντανακλούν τα κοινωνικά, οικονομικά και ηθικά προβλήματα της κοινωνίας.