Tο Ημερολόγιο των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου εισάγει μια ιστορική, θρησκευτική και πολιτική χρονογραφία που αρχίζει από τον Αδάμ και φτάνει στους βασιλείς και πολιτικούς του 1880, έχοντας στο επίκεντρό της τον μουσουλμανικό και οθωμανικό κόσμο.
Λεπτομερής απογραφή και καταγραφή όλων των νησιών από τη Χίο μέχρι τα Δωδεκάνησα και από τη Λέσβο ως την Ίμβρο και Τένεδο, και μια σύντομη αναφορά στην Κύπρο.
Τα αποσπάσματα του οθωμανικού Ναυτικού πιλότου που παρατίθενται για κάθε νησιωτικό συγκρότημα περιγράφουν τις ακτές, τους κάβους και τους κόλπους, όπως και όλα τα νησίδια του Αιγαίου, τα οποία ανήκουν στους νησιωτικούς δήμους, έχουν τίτλους ιδιοκτησίας και δεν θεωρούνται βραχονησίδες χωρίς χωρικά ύδατα.
Πλήρη στοιχεία μάς δίνονται για την οικονομία και τα προϊόντα των νησιών, τους θεσμούς, τις υπηρεσίες, τα σχολεία, με συστηματική ονομαστική απαρίθμηση όλων των ατόμων, προεστών και υπαλλήλων, Ελλήνων και Τούρκων, που τα στελεχώνουν.
Στο πλήθος των επί μέρους πληροφοριών του Ημερολογίου, βρίσκουμε ακόμα, τόσο τα θρησκευτικά ημερολόγια, όσο και τις κινήσεις των πλοίων και των ταχυδρομικών υπηρεσιών που εξυπηρετούσαν καθημερινά τα νησιά προερχόμενα από όλη τη Μεσόγειο.
Ο Νικόλας Βερνίκος είναι καθηγητής ανθρώπινης οικολογίας στο τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Έχει διδάξει στα πανεπιστήμια Παρίσι 8 (Vincennes), Δημοκρίτειο Θράκης, Schiller College και Freie Universitaer του Βερολίνου. Ως διεθνής δημόσιος υπάλληλος έχει υπηρετήσει στην Unesco. Είναι διαβίου μέλος της American Anthropological Association (AAA).
