Ο Θεόφιλος Καΐρης είναι περίπτωση χαρακτηριστική της διαπάλης ανάμεσα σε καθιερωμένες μορφές εξουσίας και σε άτομα τα οποία, παρά τους ελλοχεύοντες κινδύνους, δεν παύουν να ενεργούν και να πράττουν έχοντας ως γνώμονα τους προσωπικούς τους ιδεολογικούς προβληματισμούς. Η τύχη του Θεόφιλου Καΐρη αλλά μαζί η έκβαση του κοινωνικού έργου και οράματος, τα οποία εμόχθησε να πραγματοποιήσει, ιδίως με την ίδρυση του Ορφανοτροφείου, είχαν ήδη διαγραφεί από την στιγμή όπου η συγκεκριμένη κοινωνική του παρέμβαση τον έφερε αντιμέτωπο με το εκκλησιαστικό, και όχι μόνο, κατεστημένο. Η εναντίον του απηνής δίωξη εκ μέρους της εκκλησίας αλλά και μερίδας του τύπου, οριοθετεί την έκταση αλλά και την ισχύ της οργανωμένης, επίσημης βίας. Βίας που προέρχεται, μεθοδεύεται και καθοδηγείται από φορείς με δυνατότητες και μέσα ικανά να συντρίψουν το ασυμβίβαστο άτομο, αυτό που ακολουθεί τον δικό του ανεξάρτητο και εν τέλει μοναχικό δρόμο.
