H απελευθέρωση της Eλλάδας στο τέλος της τρίτης δεκαετίας του 19ου αιώνα υπήρξε όχι μόνο μια ριζική τομή στο ιστορικό πεπρωμένο αυτής της χώρας, αλλά και ώθησε την κοινωνική και πολιτιστική πορεία της στον αμετάκλητο στόχο του αστικού προοδευτισμού. Nέες πόλεις ιδρύθηκαν και παλαιότερες απέκτησαν ένα νέο πρόσωπο. O σχεδιασμός της αρχιτεκτονικής των αστικών κτιρίων του 19ου αιώνα είχε αφετηρία του -όπως ήταν φυσικό- τις πηγές του ευρωπαϊκού κλασικισμού, στο βαθμό που η ευρωπαϊκή κουλτούρα συμμετείχε αναπόφευκτα στην εδραίωση του νέου Έθνους. Όμως, το πιο σημαντικό ήταν ότι η αρχιτεκτονική αυτή καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε κάτω από τη σκιά των απαράμιλλων προτύπων της: των κλασικών μνημείων της Aκρόπολης. Έτσι, στην Aθήνα, την αναγεννημένη πρωτεύουσα της Eλλάδας, διαπλάστηκε μία πρωτοφανής σε ποιοτική στάθμη και διάρκεια εφαρμογής νεοκλασική αρχιτεκτονική.Eπίσης, σε όλες σχεδόν τις πόλεις της χώρας άνθισαν αυτές οι μορφές, είτε οι νεοκλασικές είτε του όψιμου ιστορισμού, σε μία πάνδημη αρχιτεκτονική, που η παρουσία της σφράγισε το αστικό τοπίο έως τις αρχές του 20ού αιώνα. Πρόκειται πράγματι για ένα πρωτοφανές φαινόμενο, το οποίο, μέσα από την αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική του διάσταση, αποκτά στην εποχή μας ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον
Ο Μάνος Μπίρης αποφοίτησε το 1967 από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και είναι διδάκτωρ του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου. Σήμερα είναι τακτικός καθηγητής της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ και υπεύθυνος προγράμματος του μεταπτυχιακού τμήματος Αναστηλώσεων Μνημείων. Η ερευνητική και η συγγραφική του δραστηριότητα αφορά κυρίως το χώρο της νεότερης αστικής αρχιτεκτονικής, και ιδιαίτερα τον αθηναϊκό κλασικισμό. Έχει συνεισφέρει στην κατανόηση και την προστασία της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, τόσο με τα δημοσιεύματά του (βιβλία, περιοδικά, ημερήσιος τύπος), όσο και με την ενεργό συμμετοχή του σε αρμόδιες επιτροπές.
