Οι συνταρακτικές αλλαγές, πλανητικών διαστάσεων, που συντελούνται σε όλον τον κόσμο –γεωπολιτικές, κλιματικές, μεταναστευτικές, τεχνολογικές ή ψηφιακές– μας αναγκάζουν να ξανα-επισκεφτούμε τους πολιτειακούς θεσμούς που κληρονομήσαμε, εδώ και πέντε αιώνες, από τον πολιτικό διαφωτισμό.
Να ανα-στοχαστούμε και να ανα-νοηματοδοτήσουμε τις θεμελιώδεις έννοιες της Πολιτειολογίας: του κράτους, του φιλελεύθερου και του απολυταρχικού, της κυριαρχίας (κρατικής και λαϊκής), της διάκρισης των εξουσιών, του κράτους δικαίου και του κοινωνικού, της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτικού συστήματος.
Να διερωτηθούμε, κυρίως, για το μέλλον του κράτους και της δημοκρατίας, για το κατά πόσο οι σύγχρονες διακινδυνεύσεις και κρίσεις των πολιτειακών μας θεσμών είναι σύμπτωμα παρακμής και εκφυλισμού τους ή μήπως τριγμοί μιας οδυνηρής μεταμόρφωσής τους εξ αιτίας μιας αναγκαίας και επώδυνης προσαρμογής τους σε μια νέα εποχή, που αγνοούμε ακόμη τα χαρακτηριστικά της.
Οι σελίδες του παρόντος δοκιμίου απευθύνονται, κατά πρώτο λόγο, στους/τις φοιτητές/τριες και σπουδαστές/τριες των νομικών, πολιτικών και κοινωνικών επιστημών. Με την προσδοκία ότι θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον και των ερευνητών, αλλά και του ευρύτερου φιλομαθούς κοινού, καθενός που ενδιαφέρεται να μάθει πώς οργανώνεται και λειτουργεί μια Πολιτεία την εποχή της παγκοσμιοποίησης και μιας, υπό διαμόρφωση, θολής και σφόδρα τεταμένης παγκόσμιας διακυβέρνησης.
Ο Αντώνης Μανιτάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1944, όπου μεγάλωσε και σπούδασε νομικά. Διδάκτωρ νομικής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, εξελέγη, το 1982, καθηγητής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (διαδεχόμενος τον Αριστόβουλο Μάνεση), όπου δίδαξε, έκτοτε, τα μαθήματα του Συνταγματικού Δικαίου, της Πολιτειολογίας, των Συνταγματικών Ελευθεριών και του Δικαστικού Ελέγχου της Συνταγματικότητας των νόμων, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, ως τη συνταξιοδότησή του, τον Σεπτέμβριο του 2011. Δίδαξε, επίσης, ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Μονπελιέ (1987), του Παρισιού Χ (1989), της Ρώμης (1994), της Ναντ (2002) και εργάστηκε ως επισκέπτης ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον στις ΗΠΑ (1998-99). Επίσης, δίδαξε από το 2004 έως το 2010 στα θερινά σεμινάρια της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου των Μονπελιέ, θέματα Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου. Έχει ασκήσει καθήκοντα αναπληρωτή Προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (1997-1999) και συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες του Ευρπωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Πολιτών Θεσσαλονίκης για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και πρόεδρος του Ομίλου Συνταγματολόγων "Αριστόβουλος Μάνεσης". To 2007 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας που απονέμεται στη μνήμη των καθηγητών Ξανθόπουλου και Πνευματικού, υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στις 17 Μαΐου 2012 διορίστηκε υπηρεσιακός Yπουργός Eσωτερικών στην κυβέρνηση Παναγιώτη Πικραμμένου, που ανέλαβε τη διεξαγωγή των γενικών εκλογών. Τον Ιούνιο του 2012, μετά από πρόταση του κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ), συμμετείχε στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ως Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Άσκησε τα καθήκοντά του έως την αποχώρηση της Δημοκρατικής Αριστεράς από την τρικομματική κυβέρνηση συνεργασίας, τον Ιούνιο του 2013.
