Το "Βιβλίο των ερωτήσεων" είναι ένα βιβλίο παιδί που ρωτάει αλλά επίμονα για τα πράγματα του κόσμου με την επιθυμία να τακτοποιήσει παρατηρήσεις και λεκτικό. Μέσα από αυτό το τέχνασμα, ο αναγνώστης ξαναγίνεται παιδί και συμπληρώνει από τη σημερινή θέση του ενηλίκου όσα του έμειναν αναπάντητα ή δεν έφτασαν να γίνουν ερώτηση. Το τέχνασμα είναι άκρως απολαυστικό.
Το βιβλίο ανήκει στην όψιμη παραγωγή του Νερούδα και φαίνεται να γράφτηκε μεταξύ 1971 (Γαλλία) και1973 (Χιλή). Δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του ποιητή το 1974. Ο ποιητής έχει δοκιμάσει τη μορφή των ερωτήσεων στο ποίημα "Από το κλειστό στόμα μπαίνουν οι μύγες" στο βιβλίο "Εστραβαγάριο". Από τη μορφή αυτού του ποιήματος βγαίνει ολόκληρο το παρόν βιβλίο.
Στο "Βιβλίο των ερωτήσεων" έχουμε την αλλεπάλληλη ερωτηματοθεσία που προσιδιάζει σε ένα παιδί που ρωτάει για τον κόσμο. Από μια άποψη πρόκειται για παιδικά ποιήματα. Κάποια μάλιστα αποσπάσματα του βιβλίου έτυχαν τέτοιο χειρισμό και δημοσιεύτηκαν με σχέδια απευθυνόμενα σε παιδιά.
Αυτό που τώρα μας είναι αόρατο είναι το γιατί μιας τέτοιας ποιητικής αντίδρασης. Γιατί μας είναι σχεδόν αόρατη η πίεση της κομματικής σοβαροφάνειας που αξίωναν τα κομμουνιστικά κόμματα από τα μέλη τους, πόσο μάλλον από το Νερούδα, τον χρεωμένο με το Γενικό Άσμα. Και ο Νερούδα ως γνήσιος ποιητής έβλεπε καθαρά αυτό τον αόρατο κορσέ με τον οποίο προσπαθούσαν να τον μουμιοποιήσουν, και πιστεύω πως αυτό ήταν που τον οδήγησε στη συγγραφή του Εστραβαγάριου και του βιβλίου που μεταφράζουμε εδώ. Κάποια παρόμοια προβλήματα είχε και ο δικός μας ο Ρίτσος εδώ όταν η δημοσίευση των πεζογραφημάτων του σκόνταψε πάνω στην υπερσυντηρητική κομματική ηθική. Και βέβαια ο Ρίτσος και ο Νερούδα είχαν την εμβέλεια να αντιδράσουν, άλλοι πολλοί βρέθηκαν στα μικρά σαγόνια των συνελεύσεων και των διαγραφών.
Ο Νεφταλί Ρικάρδο Ρέγιες Μπασσάλτο - όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Νερούντα- γεννήθηκε το 1904 στο Παρράλ της Χιλής. 'Ηταν ένας από τους πιο σημαντικούς και παραγωγικούς ποιητές της Λατινικής Αμερικής, με περισσότερα από 30 βιβλία στο ενεργητικό του. Εντάχθηκε στους κόλπους του Κομμουνιστικού Κόμματος και αρκετά χρόνια αργότερα εκλέχτηκε γερουσιαστής. Αντιπροσώπευσε τη χώρα του ως διπλωμάτης από το 1926 ως το 1938 σε διάφορα μέρη της Άπω Ανατολής και της Ισπανίας, όπου έζησε από κοντά τον εμφύλιο. Πίστευε ότι ο ποιητής οφείλει να συμμετέχει στα κοινά και δεν διαχώριζε την ποίηση από την πολιτική. Όταν το 1948 το Κομμουνιστικό Κόμμα κηρύχτηκε παράνομο, ο Νερούντα ταξίδεψε αρχικά στην Αργεντινή και αργότερα στη Σοβιετική Ένωση. Επέστρεψε στη Χιλή τέσσερα χρόνια αργότερα και το 1953 του απενεμήθη το Βραβείο Λένιν. Παράλληλα όμως με τα πολιτικοποιημένα ποιήματά του, ο Νερούντα έγραψε και μεγάλο αριθμό προσωπικών και οικείων ποιημάτων. Τα πιο ερωτικά από αυτά περιλαμβάνονται στη συλλογή "Εκατό ερωτικά σονέτα" και απευθύνονται στη Ματίλντε Ουρούτια, με την οποία άρχισε να συζεί το 1955. Η φήμη του Χιλιανού ποιητή είχε απλωθεί σε όλο τον κόσμο και το 1971, περίοδος που ο Νερούντα ήταν πρεσβευτής στη Γαλλία, του απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Άλλα έργα του ποιητή είναι: "Η τρίτη κατοικία", "Κάντο Χενεράλ" (έργο που μελοποιήθηκε στην Ελλάδα από το Μίκη Θεοδωράκη), "Το αλλοπρόσαλλο βιβλίο", "Γήινη κατοικία", κ.ά. Πέθανε το 1973 σε ηλικία 69 ετών και η κηδεία του ήταν το πρώτο ξέσπασμα των Χιλιανών εναντίον της δικτατορίας.
