Το έργο του Mauss για το έθνος αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη γαλλική κοινωνιολογική θεωρητική προσέγγιση στο ζήτημα του έθνους και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι άρχισε να γράφεται μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, μια περίοδο παράλογης αιματοχυσίας και παράλληλης συγκέντρωσης όλων των εξουσιών στο κράτος. [...] Tο έθνος για τον Mauss αποτελεί ένα περίπλοκο κοινωνικό γεγονός, μια αναδυόμενη ιστορική μορφή κοινωνικής οργάνωσης, που απαιτεί έρευνα, αλλά ταυτόχρονα και ένα πολιτικό όραμα, μια πολιτική αξία. Το έθνος δεν αποτελεί στατική οντότητα, αλλά μια ιστορική διαδικασία πύκνωσης του κοινωνικού ιστού, έναν ορίζοντα προς τον οποίο τείνουν τα σύγχρονα κράτη.
Το ανολοκλήρωτο αυτό έργο, όπως το είχε συλλάβει και όπως αποτυπώνεται στα χειρόγραφά του, περιλαμβάνει και κάποια κεφάλαια για το ρόλο του σοσιαλισμού στην υλοποίηση του ανολοκλήρωτου εισέτι προτάγματος του έθνους. Θεωρεί, ωστόσο, ότι τα κεφάλαια που πραγματεύονται το έθνος αποτελούν προϊόν επιστημονικής ανάλυσης, ενώ τα κεφάλαια περί σοσιαλισμού (όπως άλλωστε και το δοκίμιο για τον μπολσεβικισμό) αποτελούν πολιτικές θέσεις οι οποίες στηρίζονται σε επιστημονική, εμπειρική και ιστορική ανάλυση των δεδομένων, σε μια προσπάθεια συγκρότησης μιας πολιτικής κοινωνιολογίας.
Οι εκτιμήσεις του Mauss για την Οκτωβριανή Επανάσταση συμπίπτουν εν μέρει και με άλλες εκτιμήσεις της εποχής, διαφέρουν, ωστόσο, κατά το ότι επισημαίνει ορισμένα θετικά στοιχεία στο όλο πρόγραμμα των μπολσεβίκων, τα οποία δεν μπορούν να κριθούν με τα κριτήρια των δυτικών κοινωνιών, αλλά με βάση τα ρωσικά ιστορικά και κοινωνικά συμφραζόμενα, με βάση μια ιδιαίτερα καθυστερημένη πολιτικά, οικονομικά και εκπαιδευτικά κοινωνία, καθημαγμένη από τους εσωτερικούς και εξωτερικούς πολέμους, τους λιμούς και τη χαοτική καθημερινότητα. Από αυτή την άποψη, όσα συνέβησαν στην μπολσεβικική επανάσταση "ούτε επιβεβαιώνουν ούτε διαψεύδουν το σοσιαλισμό", αλλά ούτε μπορεί να γενικευτούν και να αποτελέσουν πρότυπο και εξαγώγιμο επαναστατικό μοντέλο.
O Marcel Mauss (1872-1950), ανηψιός και στενός συνεργάτης του Emile Durkheim, ίδρυσε μαζί του το περιοδικό Annee Sociologique, γύρω από το οποίο συσπειρώθηκε η γαλλική κοινωνιολογική σχολή. Δίδαξε στην Ecole Pratique des Hautes Etudes από το 1901 και στο College de France από το 1930, ενώ υπήρξε συνιδρυτής, με τους Levy-Bruhl και Rivet, του γαλλικού Ινστιτούτου Εθνολογίας (1926). Εγκυκλοπαιδικός νους με εξαιρετικά πλατιά μόρφωση και εκπληκτικές εθνογραφικές και γλωσσικές γνώσεις, άφησε τη σφραγίδα του στην κοινωνιολογική και ανθρωπολογική σκέψη του 20ού αιώνα: το έργο του, παρότι αποσπασματικό, έδωσε έμπνευση σε μια πλειάδα πολύ διαφορετικών μεταξύ τους στοχαστών και στάθηκε στη ρίζα αρκετών μεταγενέστερων διανοητικών εξελίξεων. Μερικά από τα έργα του: "De quelques formes primitives de classification" (1903, σε συνεργασία με τον E. Durkheim, ελλ. μτφ. "Μορφές πρωτόγονης ταξινόμησης", Gutenberg 2001), "Essai sur la nature et la fonction du sacrifice" (1899, σε συνεργασία με τον H. Hubert), "Essai sur le don, forme et raison de l'echange dans les societes archaiques" (1925, ελλ. μτφ. "Το δώρο", Καστανιώτης 1979), "Manuel d'ethnographie" (1947).
