Οι έννοιες "ελληνική ιδιαιτερότητα" και "εθνικό αδιέξοδο", κατ' επίφαση συγκρουόμενες και αντιφατικές, ταυτίζονται στην ουσία άμεσα, καθώς συμβαδίζουν σε μεγάλο βαθμό στη διαχρονική εξέλιξη της νεότερης και της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η ιδιαιτερότητα ενός λαού, δηλαδή τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας του, δεν αφήνουν ανεπηρέαστη με κανένα τρόπο την ιστορική εξέλιξή του. Δείγματα γραφής αποτελούν σε κάθε εποχή οι πολιτιστικές αξίες και τα πνευματικά επιτεύγματα κάθε λαού. Στη μεταπολεμική περίοδο η βιωματική εμπειρία ανιχνεύει στο ελληνικό πρότυπο μια σαφή απομάκρυνση από τα προαιώνια πολιτιστικά δεδομένα και την αθάνατη διαχρονικότητα, του ελληνικού πολιτισμού, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην εμφύτευση της υλιστικής αντίληψης και της αναζήτησης ανάλογων προτύπων ως αντίρροπο των προηγούμενων τραυματικών εμπειριών, της επιταχυνόμενης ανασυγκρότησης του ελληνικού κράτους και των κάθε είδους προφάσεων και σκοπιμοτήτων, οικονομικών, πολιτικών, ιστορικών και εν γένει κομματικών. Η χρονική αυτή στιγμή περιέχει πολλές ομοιότητες με την αντίστοιχη της συγκρότησης του ελληνικού κράτους (1830), όταν εμφυτεύθηκαν την επόμενη κιόλας μέρα σημαντικότατες διαφοροποιήσεις στο ιδεολογικό υπόβαθρο του ελληνισμού. Μια βασική αρχή που διέπει και τους δύο αυτούς χρονικούς σταθμούς, είναι η αποτίναξη της ιστορικής εμπειρίας και η αποδέσμευση, όπως και η διάρρηξη των σχέσεων με την ιστορική πραγματικότητα.
Ο Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος (Θεσσαλονίκη, 1951) εργάστηκε ως ερευνητής στο Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου (1977-1986) και από το 1986 είναι καθηγητής της Νεοελληνικής Ιστορίας στην Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ. Πραγματοποίησε πολυάριθμες έρευνες σε αρχειακές μονάδες του εσωτερικού και της δυτικής Ευρώπης και έλαβε μέρος σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια.
