Το τάνγκο

Μόνο αν κάνουμε μια βουτιά στην ίδια την ιστορία του τάνγκο, και όχι απλώς παρατηρώντας το ανεξίτηλο σημάδι που άφησε στις πόλεις μας ή εξετάζοντας με κάποια προσοχή την εξέλιξή του, θα μπορέσουμε να διαπιστώσουμε ότι τα πρόσωπα-κλειδιά και τα έργα-ορόσημα αποτελούν μόλις το ένα δέκατο του παγόβουνου που διακρίνεται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Και θα μπορέσουμε να διαπιστώσουμε επίσης ότι, κάτω από τα σημάδια που άφησαν τα είδωλα, οι επιτυχίες και οι σημαντικότεροι ιστορικοί σταθμοί του τάνγκο, ενυπάρχει, σε ανυπολόγιστο βάθος, ένα πολύβουο εργαστήρι όπου αμέτρητοι ανώνυμοι καλλιτέχνες, μέσα από ατέρμονες διεργασίες, καθημερινά ανακαλύπτουν στοιχεία που θα αναδειχθούν με το ταλέντο κάποιων εκλεκτών: Εκατοντάδες μουσικοί, ενώ έχουν παίξει βιολί, μπαντονεόν ή πιάνο στην πιο σκοτεινή ανωνυμία, έχουν ωστόσο συμβάλει, σε απειροελάχιστο μεν βαθμό σε ατομικό, αλλά ταυτόχρονα σημαντικό σε συλλογικό επίπεδο, στο να δοθεί στο τάνγκο η αισθητική φυσιογνωμία χάρη στην οποία το αναγνωρίζουμε και η πνευματική πνοή που το κάνει μοναδικό. Θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει απ' αυτό το γεγονός ότι η σημασία της μουσικής σημειογραφίας του, για παράδειγμα, ως καθοριστικού χαρακτηριστικού, δεν είναι σπουδαία. Αυτό που κάνει το τάνγκο να είναι αυτό που είναι και όχι κάτι διαφορετικό είναι κάτι άλλο.