Φόβοι και ελπίδες στα νεότερα χρόνια

Οι ιστορικές μελέτες συνήθως δεν συνδέονται άμεσα με την συγκυρία και αυτό είναι αναμενόμενο καθώς ο χρόνος διενέργειας μίας τεκμηριωμένης ιστορικής έρευνας δεν επιτρέπει την ευθεία πρόσδεση στην τρέχουσα επικαιρότητα, ενώ και η ιστορική μελέτη απαιτεί νηφάλια αντιμετώπιση και χρονική απόσταση από το στιγμιαίο ερέθισμα. Από την άλλη, δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι η ιστορία είναι ξεκομμένη από την εκάστοτε πραγματικότητα, καθώς τα ερωτήματα για το παρελθόν διατυπώνονται από ένα παρόν το οποίο σε καμία περίπτωση δεν παραμένει απαράλλακτο. Υπό αυτό το πρίσμα, το παρόν βιβλίο είναι τέκνο της εποχής του, μιας εποχής που σημαδεύτηκε από την οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων. Οι βαθιές και μακρόχρονες κρίσεις, όπως η παρούσα, αναταράσσουν την κοινωνική συγκρότηση, αναδιατάσσουν το πολιτικό σκηνικό, παράλληλα όμως σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο δημιουργούν δυνατά συναισθήματα. Αυτό συνέβη στην τωρινή συγκυρία, ανάλογα φαινόμενα όμως έχουν παρατηρηθεί και στο παρελθόν υπό παρόμοιες ή τελείως διαφορετικές καταστάσεις. Η σκέψη μας λοιπόν ήταν να συζητηθούν οι αποτυπώσεις στις ιστορικές πηγές των μεγάλων και συλλογικών φόβων και των ελπίδων, αλλά και των προσωπικών που καταγράφονται σε μαρτυρίες, όταν αυτοί συνδέονται ή αποκλίνουν από τα ιδεολογικά ρεύματα και τα γεγονότα της εποχής τους. Η έκφραση, η υποδοχή, η διάψευση, η επιβεβαίωση φόβων και ελπίδων, όπως αποτυπώνονται σε ιστορικές πηγές στα νεότερα χρόνια, όπως και οι σχέσεις μεταξύ των συλλογικών αισθημάτων και των προσωπικών βιωμάτων αποτελούν άξονες στους οποίους κινούνται οι μελέτες που έχουν συγκεντρωθεί στον τόμο αυτό.